ارز فیات چیست و چه تفاوتی با ارز دیجیتال دارد؟
ارز فیات چیست و چه تفاوتی با ارز دیجیتال دارد؟
تا حالا به این فکر کردهاید که پولهای کاغذی امروز، از کجا آمدند؟ یا مثلا چرا پول به صورت کاغذ درآمد؟ ارز فیات (fiat) چیست؟ اینکه گفته میشود ارزش پول یک کشور بالاست، این ارزش چگونه ایجاد میشود؟ امروز، مفهوم «ارز» یا همان پول در حال تغییر است و ما شاهد آن هستیم که روز به روز استفاده از ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین، بیشتر میشود.
اگر به شناخت مفهوم پول و تاریخچه آن علاقهمند هستید، توصیه میکنیم حتما ارز فیات چیست را بخوانید. (لینک پیشنهادی: خرید ارز دیجیتال)
مطالعهٔ بیشتر: برنامه غیرمتمرکز
ارز فیات چیست؟
معنای دقیق ارز فیات چیست؟ آیا ارز فیات همان پولهای کاغذی است که امروز در جیب همه افراد وجود دارد؟ عجله نکنید، ابتدا بهتر است بدانید که به هر چیز انتقالدهنده ارزش بین دو نفر، ارز گفته میشود. گاهی این ارزش از طریق همان پول رایج منتقل میشود. ممکن است از ارزهای دیگری مثل ارزهای دیجیتال هم برای انتقال ارزش استفاده شود.بهتر است فعلا به بحث خودمان برگردیم.
پول یا ارز فیات، آن دسته از ارزهایی هستند که توسط دولتها (بانکهای مرکزی) چاپ و توزیع میشوند. ممکن است برخی از این ارزهای فیات با طلا یا نقرهای که در خزانه بانک مرکزی قرار دارد، پشتیبانی شوند.
البته، گاهی هم یک ارز فیات با کالای فیزیکی مثل طلا پشتیبانی نمیشود و ارزشش را از دولتی که آن را چاپ کرده، میگیرد. یعنی زمانی که مردم یک کشور به دولتی اعتماد کرده و آن را انتخاب میکنند، ناخودآگاه به پول چاپشده آن نیز اعتماد خواهند کرد.
ارزش پول یا ارز فیات به میزان عرضه آن و ثبات سیاسی و اقتصادی دولتی که آن را منتشر کرده، بستگی دارد. همین پولهای رایج مثل دلار، یورو و ریال که بهطور روزمره از آن استفاده میکنید، ارز فیات هستند.
کیوسک سایت معتبر خرید و فروش تتر، شیبا اینو، دوجکوین و دیگر رمز ارزها در ایران است. شما میتوانید از خدمات این مجموعه برای فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال استفاده کنید.
پول یا ارز فیات چگونه کار میکند؟
ارزشی که در ارز فیات وجود دارد، فقط به این دلیل است که یک دولت از آن پشتیبانی میکند. این عامل موجب میشود مردم نیز بهطور ناخواسته به ارزشمند بودن این ارزها اعتماد کنند. قبلا دولتها برای اینکه پولهای کاغذی چاپ و توزیع کنند، مقدار مشخصی از کالای فیزیکی ارزشمند مثل طلا یا دلار را در خزانه بانک مرکزی قرار میدادند. مردم هم میتوانستند این پولهای کاغذی را هر زمان که خواستند به بانکها بازگردانند و به جای آن طلا بگیرند.
پشتوانه ارز فیات چیست؟
امروزه خبری از پشتوانه طلا یا نقره برای پول یا همان ارزهای فیات نیست! در واقع، مردم به اعتبار دولتها به ارزشمند بودن ارز فیات اعتماد میکنند. دلار، یورو و دیگر ارزهای مطرح جهان، همگی ارز فیات هستند. جالب است بدانید کلمه فیات، ریشه لاتین داشته و به «توافق طرفها روی یک چیز» اشاره دارد. پس ارز فیات، ارزی است که طرفها روی ارزشمند بودن آن به توافق میرسند.
به دلیل اینکه ارزهای فیات از پشتوانه فیزیکی برخوردار نیستند، بنابراین این ارزها ممکن است در طول زمان، ارزش خودشان را در نتیجه تورم از دست بدهند. بخشی از این تورم هم میتواند در اثر چاپ و عرضه زیاد این ارزها توسط بانک مرکزی ایجاد شود.
حالا با توضیحاتی که دادیم، تصور کنید روزی، مردم اعتمادشان را به دولت از دست بدهند. در این صورت، ارزش ارز رایج آن کشور روز به روز کمتر میشود. در مقابل، ارزهایی که پشتوانه آنها طلاست، اینگونه نیستند. این ارزها به دلیل اینکه همیشه تقاضا برای طلا و جواهرات وجود دارد، ارزش خود را در هر حالتی حفظ میکنند.
بررسی تاریخچه ارز فیات
حالا که با مفهوم ارز فیات آشنا شدید، بهتر است بدانید که تاریخچه ارز فیات چیست. ارزهای فیات، اولین بار در قرن دهم میلادی و در چین متولد شدند. این ارزها از اواخر حکومت سلسله مینگ در چین به وجود آمدند. اما چگونه؟ چین در آن زمان هم جمعیت بالایی داشت و تقاضا برای سکه و پولهای فلزی، بیشتر از کل موجودی فلزات گرانبها در این کشور بود.
حکومت تصمیم گرفت که روی تکههای کاغذ، ارزشی معادل پولهای فلزی بگذارد تا مردم بتوانند بهجای سکه، از سفتههای اعتباری استفاده کنند. مردم چین نیز از قبل با مفهوم این سفتهها آشنا بودند، بنابراین، خیلی زود استفاده از این کاغذها را به جای سکه پذیرفتند.
با روی کار آمدن سلسله سونگ در چین، تجارت نیز در این کشور و بهویژه منطقه سیچوان رونق زیادی گرفت. کمکم تجار و کسب و کارهای خصوصی هم اقدام به صدور سفتههای اعتباری کردند. کار به جایی رسید که صدور این کاغذهای اعتباری به وزارت دارایی چین سپرده شد.
غربیها هم استفاده از پول کاغذی را از قرن هجدهم شروع کردند. کشورهایی مثل فرانسه و آمریکا اوراق اعتباری را صادر کردند که افراد میتوانستند از آنها برای پرداختهای خودشان استفاده کنند.
در ابتدای قرن بیستم، دولت آمریکا به مردم وعده داد که هرکس بخواهد، میتواند در قبال اسکناس یا پول کاغذی خود، کالاهای ارزشمندی مثل طلا دریافت کند. البته، به دلیل جنگ داخلی آمریکا و نیاز به بازسازی بسیاری از زیرساختها در این کشور، این برنامه لغو شد.
در نهایتا این ریچارد نیکسون، رئیسجمهور وقت آمریکا بود که در سال 1971، اقدامات اقتصادی و پولی جدید را به اجرا درآورد. در نتیجه این اقدامات، آمریکا قابلیت تبدیل مستقیم دلار به طلا را لغو کرد، چون ذخیره طلا در آن زمان روبه کاهش بود. پس از آن، بیشتر کشورها هم تولید ارزهای فیات را آغاز کردند.
مزایای ارز فیات چیست؟
ارز فیات اگر بتواند اهداف مشخصشده برای اقتصاد کشورها را بهدرستی انجام دهد، مزایای مناسبی خواهد داشت. مهمترین این اهداف، حفظ ارزش داراییها و سادهسازی مبادلات و داد و ستد بین افراد است. استفاده از ارزهای فیات، حساب و کتاب در خرید و فروش کالا را هم سادهتر میکند.
از آنجا که موجودی ارزهای فیات مثل طلا یا نقره محدود نیست، بانک مرکزی کنترل بیشتری روی توزیع و موجودی این ارزها دارد. بانکهای مرکزی میتوانند متغیرهای اقتصادی مثل سیستم اعتبار (وامدهی)، نقدینگی و نرخ بهره بانکی را مدیریت کنند. برای نمونه، فدرال رزرو آمریکا (بانک مرکزی) دو وظیفه دارد: پایین نگهداشتن نرخ بیکاری و تورم.
معایب ارز فیات چیست؟
بحران مسکن آمریکا در سال 2007 ، باعث زنجیرهای از بحرانها و رکود بزرگ اقتصادی در جهان شد. بهدنبال همین اتفاقات بود که همه متوجه شدند بانکهای مرکزی همیشه قادر به جلوگیری از رکود و نابسمانی اقتصادی نیستند.
بهعلاوه، زمانی که از ارزهای فیات در اقتصاد یک کشور استفاده میشود، امکان بروز حباب قیمتی هم بالا میرود. دلیل، این است که موجودی و عرضه ارزهای فیات نامحدود است و بانک مرکزی هرچقدر که بخواهد میتواند پول چاپ کند.
شما میتوانید همین حالا با مراجعه به صرافی کیوسک قیمت شیبا اینو، قیمت تتر، قیمت دوج کوین و دیگر رمز ارزهای دیجیتال را مشاهده کنید.
بهتر است با ذکر یک مثال، درک بهتری از معایب ارز فیات داشته باشیم. بدترین شیوه استفاده از ارزهای فیات، در ابتدای دهه اول سال 2000 و در کشور زیمباوه اتفاق افتاد. بانک مرکزی این کشور در پاسخ به عمیقترین مشکلات اقتصادی، چاپ پول با سرعت بالا را در دستور کار قرار داد. این سیاست به بروز ابرتورم منجر شد. این ابرتورم به رقم باورنکردنی 230 تا 500 میلیارد درصد در سال 2008 رسید! قیمتها به سرعت سر به فلک کشیدند و مردم زیمباوه مجبور بودند برای خرید یک تخم مرغ، چند کیف پر از پول پرداخت کنند. در اوج این ابرتورم، هر 100 تریلیون دلار زیمباوه، ارزشی معادل 40 سنت آمریکا داشت.
سوالات متداول
چرا ارز فیات با ارزش است؟
بر خلاف ارزهای با پشتوانه فیزیکی مثل طلا، ارزهای فیات کاملا بر پایه اعتماد مردم به دولتها شکل میگیرند. دولتها از افراد میخواهند تا مالیات خودشان را از طریق پول فیات بپردازند. این موضوع هم باعث اعتماد بیشتر افراد به ارزهای فیات میشود.
برخی دیگر هم باور دارند که ایده اصلی پول، همان ایده اعتبار در برابر بدهی است. یعنی شما با پول، اعتباری را منتقل یا دریافت میکنید. پس مهم نیست که پول حتما از یک پشتوانه فیزیکی برخوردار باشد.
چرا اقتصادهای مدرن پول فیات را ترجیح میدهند؟
تا پیش از قرن بیستم، بیشتر کشورها پولشان را بر پایه یک پشتوانه مثل طلا یا دیگر کالاهای اولیه چاپ و توزیع میکردند. با رشد و توسعه تجارت بینالملل و جهانی شدن امور مالی، نیاز به پول هم افزایش فوقالعادهای داشت.
از طرف دیگر، مقدار طلایی که از معادن استخراج میشد، محدود بود و بانکهای مرکزی نمیتوانستند پشتوانه طلا را برای پولهای زیادی که چاپ میکنند، قرار دهند. این موضوع باعث اختلال در بازارها و بازرگانی جهانی شد. ارزهای فیات کنترل و انعطاف بیشتری را در اختیار دولتها قرار میدهند تا سیاستهای مالی و پولی خودشان را بهتر مدیریت کنند.
چند گزینه جایگزین ارز فیات چیست؟
امروزه بیشتر کشورها در مبادلات روزمره خودشان از ارزهای فیات استفاده میکنند؛ چرا که فراوانی، در دسترس بودن و قابلیت حمل آن نسبت به فلزات ارزشمندی مثل طلا بسیار بیشتر است. البته، در همه کشورها امکان خرید طلا یا سکههای طلا وجود دارد، اما کاربرد آن بیشتری برای ذخیرهسازی و سرمایه گذاری بلندمدت است.
رمز ارزهایی مثل بیت کوین در یک دهه اخیر متولد شدهاند. گفتیم که ارزهای فیات ممکن است بهصورت فراوان توسط بانکهای مرکزی چاپ شوند. این موضوع میتواند باعث تورم یا ابر تورم شود. اما رمز ارزهایی مثل بیت کوین، شکل دیجیتالی از پول هستند که در یک دهه گذشته ساخته شدهاند. موجودی بیت کوین محدود بوده و از این نظر شبیه به طلاست. یعنی در برابر تورم مقاوم است.
شاید از خودتان بپرسید که آیا ارز فیات و رمز ارزها مشابه هستند؟ هم بله هم خیر. ادامه مطلب را بخوانید تا متوجه اصل موضوع شوید!
تفاوت ارز دیجیتال و ارز فیات چیست؟
ارزها از هر شکل و جنسی که باشند، دو هدف اصلی را دنبال میکنند: ابزاری برای مبادله و حفظ ارزش دارایی. رشد ناگهانی استقبال از ارزهای دیجیتال، این سوال را برای بسیاری ایجاد کرده که آیا ارزهای فیات همچنان رایجترین ارز برای مبادلات خواهند بود؟
با تولد بیت کوین در سال 2009، مفهوم رمز ارزها هم خلق شد. رمز ارزها، ارزهای مجازی هستند؛ یعنی وجود فیزیکی ندارند و با استفاده از فناوری بلاکچین ایجاد میشوند. بلاکچین یک بستر برای ذخیره و تایید تراکنشها است. بلاکچین که بستری برای مبادلات با استفاده از رمز ارزهاست، توسط همه اعضای آن کنترل و مدیریت میشود. یعنی خبری از یک نهاد مرکزی مثل بانک نیست.
بسیاری از کارشناسان باور دارند که ارزهای دیجیتال بهزودی جایگزین ارزهای فیات می شوند. به این دلیل که با استفاده از ارزهای دیجیتال میتوانیم تراکنشهای فوری را انجام دهیم. در واقع، اگر مردم قرار باشد برای استفاده از ارزهای فیات به دولتها اعتماد کنند، با استفاده از رمز ارزها به فناوری بلاکچین اعتماد میکنند.
این روزها، بسیاری از فروشندگان آنلاین، رمز ارزها را بهعنوان روش پرداخت میپذیرند. با این حال، مقیاس استفاده از بیت کوین، خیلی محدودتر از ارزهای فیات است. پس بیت کوین و سایر رمز ارزها، مسیر درازی را برای رسیدن به ارزهای فیات پیش رو دارند.
البته، رمز ارزها منتقدانی هم دارند. این عده میگویند که ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین، نوسان بالایی دارند. نوسان بالا باعث شده تا این ارزها برای استفاده روزمره مناسب نباشند. تصور کنید که یک چک را از محل کارتان را به شکل بیت کوین میگیرید. ممکن است صبح که از خواب بلند میشوید، ارزش بیت کوین افزایش یا کاهش یافته باشد!
مقایسه بیت کوین و ارز فیات
در واقع، رایجترین کاربرد بیت کوین، ذخیره ارزش دارایی افراد است. بیت کوین به دلیل موجودی محدودی که دارد، نقشی شبیه به طلا را پیدا کرده است. بیشتر افراد بیت کوین میخرند تا یک سرمایهگذاری بلندمدت را انجام دهند.
بیت کوین هم مثل فلزات گرانبها، استخراج میشود، اما نه توسط کارگران در دل کوه. در استخراج بیت کوین بهجای کارگران معدن، از کامپیوترهای استخراج (ماینینگ) استفاده میشود. بهعلاوه، خبری از معدنهای زیر زمینی هم نیست و بلاکچین، جایی است که بیت کوین از آن استخراج میشود. تعداد کل بیت کوینهایی که وجود دارد، 21 میلیون بوده و تاکنون حدود 5/18 میلیون بیت کوین استخراج شده است.
در مقابل، موجودی ارزهای فیات مثل دلار، نامحدود است و بانک مرکزی میتواند بینهایت از آن را چاپ و توزیع کند.
ارز فیات چیست در یک نگاه
ارز فیات، همان اسکناسی است که در دست دارید. ارزهای فیات مثل دلار و یورو، توسط بانکهای مرکزی چاپ و توزیع میشوند. در قرنهای گذشته، به ازای هر اسکناس، مقداری طلا یا نقره در بانک نگهداری میشد که پشتوانه آن بود.
اما حالا خبری از پشتوانه طلا یا نقره نیست و ارزهای فیات امروز، هیچ پشتوانهای ندارند. در واقع، اعتبار ارزهای فیات، دولتهایی هستند که آنها را چاپ میکنند و مردم هم به همین دولتها اعتماد میکنند.
There are some fascinating cut-off dates in this article but I don’t know if I see all of them middle to heart. There may be some validity however I’ll take hold opinion till I look into it further. Good article , thanks and we wish extra! Added to FeedBurner as well