توکن‌های ارز دیجیتال (Token) به عنوان یکی از مهم‌ترین جنبه‌های جهان ارزهای دیجیتال و تکنولوژی بلاک‌چین مطرح شده‌اند. اما توکن چیست؟ در این مقاله، به توضیح انواع توکن‌های ارز دیجیتال، نحوه عملکرد، مزایا و معایب آن‌ها می‌پردازیم. (لینک پیشنهادی: خرید ارز دیجیتال)
مطالعه بیشتر: ارز دیجیتال چیست؟
توکن چیست و چگونه کار می‌کند؟
توکن‌ها (Tokens) دارایی‌های دیجیتالی هستند که بلاک‌چین اختصاصی خود را ندارند و بر بستر سایر بلاکچینها ساخته می‌شوند و فعالیت می‌کنند. بسیاری از افراد توکن‌های دیجیتال را با کوین‌های دیجیتال اشتباه می‌گیرند. برعکس توکن‌ها که بلاک‌چین اختصاصی خود را ندارند، کوین‌ها بلاک‌چین اختصاصی خود را دارند. به عنوان مثال اتریوم (Ethereum) یک کوین است و بلاک‌چین اختصاصی دارد، اما توکن یونی سواپ (Uniswap) توکنی است که روی شبکه اتریوم ساخته شده است.
اگرچه یک توکن در هنگام تولد بر روی یک بلاک‌چین غیراختصاصی ساخته می‌شود، اما اگر نقدینگی زیادی به آن تعلق بگیرد، امکان این وجود داد که سازندگان توکن بلاک‌چین اختصاصی برای توکن طراحی کنند و توکن به یک کوین تبدیل شود. مثل توکن صرافی Crypto.com که اول یک توکن بود و بعد با بلاک‌چین اختصاصی، کوین CRO شناخته شد.
حالا که می‌دانید توکن چیست و تفاوت آن را با کوین می‌دانید وقت آن رسیده با انواع توکن و کاربرد آن‌ها آشنا بشویم.
انواع توکن و کاربرد آن
در بازار ارز دیجیتال توکن‌ها بسته به وظیفه‌ای که بر عهده دارند به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که در این قسمت شما را با انواع آن‌ها آشنا می‌کنم.
توکن‌های مثلی Fungible
اکثر دارایی‌های بر پایه توکن در این دسته جا می‌گیرند. توکن‌های مثلی توکن‌هایی هستند که مثل آن‌ها وجود دارند و قابل تعویض‌اند. به عنوان مثال توکن معروف دوج را در نظر بگیرید، دو توکن دوج کاملا یکسان و مثل همدیگر هستند و به همین علت توکن‌های مثلی خطاب می‌شوند. در این بخش به معرفی انواع توکن‌های مثلی می‌پردازیم.
مطالعه بیشتر: انواع ارزهای دیجیتال حاضر در بازار رمز ارزها
یوتیلیتی توکن‌ها (Utility Tokens)
یوتیلیتی توکن‌ها یا توکن‌های خدماتی کارایی مشابه اسمشان دارند. این توکن‌های برای سرمایه‌گذاری ساخته نشده‌اند، بلکه برای انجام کارهای بخصوصی در بستر بلاک‌چین ساخته شده و در پروژه‌های مختلف از آن‌ها استفاده می‌شود.
به عنوان مثال، در پروژه‌های کازینویی دیفای افراد برای شروع یک بازی یا شرکت در قرعه‌کشی بلیط‌هایی در قالب یوتیلیتی توکن خریداری می‌کنند. این بلیط‌ها برای سرمایه‌گذاری و نگهداری نیستند بلکه به کاربر اجازه می‌دهند از سرویس‌های پروژه بهره ببرد.
مطالعه بیشتر: سوشال توکن
سکیوریتی توکن‌ها (Security Tokens)
بسیاری از افراد یوتیلیتی توکن‌ها را با سکیوریتی توکن‌ها اشتباه می‌گیرند. برخلاف یوتیلیتی توکن‌ها که وظایف کارایی خاصی دارند، سکیوریتی توکن‌ها برای خرید، نگهداری و فروش ساخته شده وظیفه دیگری ندارند.
برای این که یک توکن تبدیل به یک سکیوریتی توکن شود باید توسط یک کالا یا ارز در دنیای واقعی پشتیبانی شود. به عنوان مثال 100 نفر تمایل دارند در خرید یک برج سرمایه‌گذاری کنند. هیچ یک پول کافی برای خرید کل برج را ندارد اما می‌توانند یک درصد پول خرید برج را فراهم کنند. برای اینکه همه‌ی افراد با هزینه کم از خرید برج کسب سود کنند سند برج به 100 قسمت تقسیم می‌شود و هر سهم در بستر بلاک‌چین تبدیل به یک سکیوریتی توکن می‌شود. حال 100 سرمایه‌گذار با خرید هر یک از سکیوریتی توکن‌ها انگار یک سهام از صد سهام را خریداری کرده‌اند.
صاحبان سکیوریتی توکن‌ها می‌توانند هر زمانی که ارزش سکیوریتی بالا رفت آن را فروخته و کسب سود کنند یا اگر برج اجاره داده شود، درآمد کسب شده از اجاره بین 100 نفر دارندگان سکیوریتی توکن تقسیم می‌شود.
مطالعه بیشتر: توکن‌های مثلی
پیمنت توکن‌ها (Payment Tokens)
پروژه‌های دیفای زیادی هستند که کاربران می‌توانند در دپ (dApp) آن‌ها استیک و کسب درآمد از ارز دیجیتال کنند. این پلتفرم‌ها سود افرادی که سرمایه‌گذاری می‌کنند را با چه ارزی پرداخت می‌کنند؟ با پیمنت توکن‌ها.
به عنوان مثال در شبکه هوشمند بایننس، صرافی غیرمتمرکز پنکیک سواپ وجود دارد که اگر شما در آن ارزهای خود را استیک یا نقدینگی صرافی را تامین کنید، صرافی سودی در قالب توکن کیک (Cake) به شما پرداخت می‌کنند. توکن کیک یک پیمنت توکن است که در صورت تمایل می‌توانید آن را بفروشید یا دوباره استیک کنید و توکن کیک بیشتری دریافت کنید.
مطالعه بیشتر: توکن سوزی چیست
گاورننس توکن‌ها (Governance Tokens)
پروژه‌های بلاک‌چینی با شعار غیرمتمرکز کردن قدرت و تقسیم قدرت بین سرمایه‌گذاران شروع به کار کردند. اما چگونه افراد زیادی می‌توانند در کنترل یک پروژه سهیم باشند؟ با در خرید و در اختیار داشتن گاورننس توکن‌ها. افرادی که گاورننس توکن‌ها را در اختیار دارند می‌توانند برای آینده پروژه در رای‌گیری‌ها سهیم باشند.
به عنوان مثال اگر یک رای‌گیری در یک پلتفرم دیفای مبنی بر افزایش سود استیک برگزار شود، افرادی که گاورننس توکن در اختیار دارند می‌توانند موافقت یا مخالفت خود را یا رای دادن اعلام کنند. هرچقدر که فردی گاورننس توکن بیشتری در اختیار داشته باشد رای او تاثیر گذارتر خواهد بود.
مطالعه بیشتر: وی چین چیست
استیبل‌کوین‌ها (Stable Coins)
استیبل‌کوین‌ها ستون‌های دنیای ارز دیجیتال هستند و وجود آن‌ها برای تداوم بازار ارز دیجیتال حیاتی است. استیبل در زبان انگلیسی به معنی ثابت است و استیبل‌کوین‌ها هم همواره سعی دارند قیمت خود را تا حد ممکن نزدیک یک دلار نگه دارند. معروف‌ترین استیبل کوین ارز دیجیتال تتر است که در صرافی‌ها برای معاملات اسپات و فیوچرز استفاده می‌شود.
میم کوین‌ها (Meme Coins)
در نگاه اول ممکن است افراد میم کوین ها را با کوین اشتباه بگیرند. میم کوین‌ها در واقع توکن‌هایی هستند که معمولا هیچ استفاده‌ای ندارند و فقط می‌توان آن‌ها را خرید فروش کرد. از مشهورترین این توکن‌ها می‌توان به دوج، شیبا، و توکن جدید په‌په اشاره کرد.
توکن‌های غیرمثلی (NFT) چیست؟
ان اف تی‌ها بسیار گسترده‌اند و کارایی‌های مختلفی دارند. انواع ان اف تی چنان گسترش یافته که گاهی اوقات افراد فراموش می‌کنند که ان اف تی‌ها خود دسته‌ای از توکن‌ها هستند.ان اف تی را می‌توان کالا‌‌های دیجیتال غیر قابل لمس تصور کرد. برخی از آن‌ها هنری هستند مانند یک نقاشی که فرد خریدار آن می‌تواند به قیمت بالاتر به دیگران بفروشد، برخی در دنیای واقعی به شما امتیاز دسترسی به مکان‌ها یا سرویس‌های خاص را می‌دهند، برخی کارآیی‌های خاص در پلتفرم‌های دیفای دارند و برخی فقط نماد ثروت هستند.
هر توکن ان اف تی با توکن دیگر تفاوت دارند و کاملاً مثل هم نیستند. به همین دلیل به آن‌ها توکن های غیرمثلی گفته می‌شود.
مطالعه بیشتر: توکن بازی چیست
توکن‌های متاورسی
توکن‌های متاورسی بسیار گسترده‌اند و کارایی های مختلفی دارند. این توکن‌ها می‌توانند مالکیت یک زمین، ابزار، کالا و یا شخصیت های موجود در متاورس را به خریداران اختصاص دهند. متاورس طیف گسترده‌ای از پروژه ها را در بر می‌گیرد که بسیاری ار آن‌ها پتانسیل رشد خیلی خوبی دارند.
مطالعه بیشتر: متاورس چیست؟
توکن‌های بازی
ان اف تی ها در بازی‌های بر پایه بلاک‌چین معمولا در قالب شخصیت‌های بازی یا ابزار‌های موجود در بازی ساخته می‌شوند. هر کدام از این ان اف تی ها توانایی خاصی به کاربر می‌دهند. به عنوان مثال شخصیت‌های بازی که ان اف تی آن‌ها گران قیمت‌تر است معمولاً پتانسیل درآمدزایی بهتری دارند. مشابه شخصیت‌ها، ان اف تی ابزارها یا وسایل داخل بازی هم ساز و کار مشابهی دارند و پتانسیل درآمدزایی آن‌ها با قیمت رابطه مستقیم دارد.
توکن‌های هنری
توکن‌های هنری، ان اف تی‌هایی هستند که هر کدام مالکیت یک اثر هنری را به دارندگان خود می‌دهند. این ان اف تی‌ها از گران قیمت‌ترین توکن‌ها هستند چرا که مانند بسیاری آثار هنری دیگر در دنیای واقعی، نماد ثروت و رفاه هستند. این ان اف تی‌ها گاهی اوقات علاوه بر ارزش هنری‌ای که دارند ممکن است در دنیای واقعی به شما دسترسی به برخی مکان‌ها یا سرویس‌ها را نیز بدهد.
مطالعه بیشتر: میم کوین چیست
توکن‌های نیمه‌مثلی (SFT) چیست؟
توکن‌های نیمه مثلی پدیده‌ی جدید دنیای ارز دیجیتال هستند. این توکن‌ها در دوره‌ی زندگی خود هم نقش توکن های مثلی را بازی می‌کنند و هم توکن‌های غیرمثلی. به عنوان مثال، این توکن‌ها را می‌توان بلیط تماشای فیلم در سینما تصور کرد. قبل از تماشای فیلم هر بلیط قابل تعویض و مثل بلیط‌های دیگر است، اما زمانی که تحویل داده شد خط می‌خورد و ارزش خود را از دست می‌دهد. حال که ارزشی ندارد دیگر قابل تعویض با دیگر توکن‌ها نیست و توکن غیرمثلی می‌شود. از SFT ها در برخی پروژه های دیفای استفاده می‌شود و مشابه یوتیلیتی توکن‌ها، برای خدمات هستند نه سرمایه‌گذاری.
طیف توکن‌هایی که در اکوسیستم ارز دیجیتال وجود دارد بسیار گسترده است و ممکن است برخی از آن‌ها با توجه به وظایفی که دارند در چند دسته از دسته‌های ذکر شده بتوانند جا بگیرند. مثل توکن AFP که هم یک گاورننس توکن و هم سکیوریتی توکن پروژه دیفای Animal Farm است.
وجود توکن‌ها در اکوسیستم ارز دیجیتال حیاتی است، اما علاوه بر مزایایی که توکن‌ها دارند، دنیای رمز ارز را با چالش‌های بسیاری روبرو کردند. در قسمت بعد به چالش و مزیت توکن‌ها می‌پردازیم.
مطالعه بیشتر: توکن نیمه مثلی
چالش‌ها و مزایای توکن‌ها
از چالش‌های توکن می‌توان به خطر کلاهبرداری بودن آن اشاره کرد. هر کسی می‌تواند توکن خاص خود را بر بستر بلاک‌چین بسازد و با نقدینگی شخصی و تبلیغات افراد را تشویق به خرید آن کنند.
چالش دیگر استیبل‌کوین‌ها هستند. استیبل کوین‌ها از مورد اعتمادترین ارزهای دیجیتال هستند و زمانی که توکن یک استیبل‌کوین قیمت ثابت خود را از دست می‌دهد، اعتماد مردم به ارز دیجیتال ضربه می‌بیند و باعث موج منفی روی تمام بازار می‌شود. این موج منفی و قیمت‌های نزولی باعث واکنش احساسی سرمایه‌گذاران می‌شود که خود روند نزولی را تقویت می‌کند.
از چالش‌ها که عبور کنیم، توکن‌ها مزایای بسیاری دارند.سکیوریتی توکن‌ها امکان سرمایه‌گذاری در پروژه‌های میلیاردی را در سهم‌های کوچکتر، برای اولین بار در اختیار عموم قرار داده‌اند. پیمنت توکن‌ها این امکان را برای سرمایه‌گذاران فراهم کردند که بدون فروش سرمایه اصلی خود، بتوانند با سود استیک یا تامین نقدینگی پلتفرم کسب درآمد کنند. گاورننس توکن‌ها دموکراسی را در بازار سرمایه گسترش دادند و زمینه را فراهم کردند تا قدرت و حق انتخاب از روسا و سرمایه‌داران کلان ، به عموم سرمایه‌گذاران انتقال پیدا کند. استیبل‌کوین‌ها توکن‌هایی هستند که امکان ترید ارز دیجیتال را فراهم کردند. در نبود استیبل‌کوین‌ها، ارز دیجیتال ستون اصلی خود را از دست می‌دهد.
اگر مزایا و معایب توکن‌ها را سبک سنگین کرده‌اید و قصد خریداری توکن‌ها را دارید در بخش بعد همراه من باشید.
برای اطلاع از قیمت ریپل و خرید ریپل روی کیوسک حساب کنید.
خرید و ذخیره توکن
برای خرید و ذخیره توکن اول باید در مورد توکن مورد نظر در سایت کوین مارکت کپ تحقیق کنید. اینگونه می‌توانید شبکه و بلاک‌چینی که توکن روی آن ساخته شده و صرافی‌هایی که آن را خرید یا فروش می‌کنند پیدا کنید.
معمولا توکن‌های معروف در صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز لیست می‌شوند و می‌توان به راحتی آن‌ها را خرید و فروش کرد مانند توکن دوج کوین که در همه ی صرافی‌ها یافت می‌شود. اگر توکن به تازگی ساخته شده، ممکن است صرافی‌های برتر برای حفظ اعتبار خود آن را لیست نکنند و فقط بتوانید توکن‌ها را در صرافی‌های غیر‌مرکزی خریداری کنید.
برای نگهداری توکن‌ها کافیست با نصب کیف پول متا‌ماسک توکن‌های خریداری شده را به کیف پول دیجیتال خود در متا‌ماسک ارسال کنید. حتما دقت کنید که شبکه کیف پول متا ماسک با شبکه بلاک‌چین توکن هماهنگ باشد تا توکن‌ها از بین نرود.
مروری بر توکن
با مطالعه‌ی این مقاله شما دریافتید که توکن چیست، توکن‌ها چه استفاده‌ای دارند و چگونه می‌توان آن‌ها را تهیه کرد. توکن‌ها با همه‌ی مزیت‌ها و معایب خود، بخش جدا نشدنی از سیستم‌های مالی هستند. شناخت توکن‌ها و انواع آن‌ها به شما این توانایی را می‌دهد که بتوانید توکن‌های با پتانسیل را شناسایی و از آن‌ها نهایت استفاده را ببرید. جدا از انواع توکن‌ها و مزایا و معایب آن‌ها این شما هستید که با تحقیق، مطالعه و کسب دانش کافی می‌توانید فرصت‌های کسب و کار پر سود توکن‌ها را بیابید و به آرزو‌های خود دست یابید. با ما در کیوسک آکادمی همراه باشید.
سوالات متداول پیرامون توکن
توکن نوعی ارز دیجیتال است که بلاک‌چین اختصاصی خود را ندارد و بر روی بلاک‌چین تخصصی سایر ارزها ساخته می‌شود
توکن.های دیجیتال ۷ دسته کلی دارند که شامل یوتیلیتی توکن، سکیوریتی توکن، گاورننس توکن، استیبل توکن، NFT، و میم کوین‌ها می‌شود. البته توکن‌هایی وجود دارند که می‌توان آن‌ها را ذر چند دسته‌ی مختلف جای داد.
گاهی اوقات پروژه‌ها برای جلوگیری از زیاد شدن تعداد توکن‌های در گردش بازار، کنترل و افزایش قیمت مقداری از توکن‌ها را از گردش خارج کرده و از بین می‌برند. به این کار توکن سوزی می‌گویند.
اگر توکن مدنظر شناخته شده و معروف باشد می‌توان آن را از صرافی‌های متمرکز خریداری کرد. اما اگر در صرافی‌های متمرکز لیست نباشد می‌توان در سایت کوین مارکت کپ صرافی‌هایی که توکن مد نظر را می‌فروشند پیدا و از آن‌ها توکن را خریداری کرد.
