شورت اسکوییز یکی از مفاهیم کمتر شناخته‌شده بازار است. اکثر کسانی که وارد بازارهای مالی می‌شوند با پوزیشن‌های لانگ کار می‌کنند. به این معنی که از بالا رفتن قیمت سود می‌گیرند اما شورت سلرها برعکس این، از کاهش قیمت سود می‌برند؛ اما ممکن است شورت اسکوئیز باعث از بین رفتن سود آن‌ها می‌شود. در ادامه مقاله با مسئله Short Squeeze، شورت سلینگ و سایر مفاهیم مربوط به این حوزه بیشتر آشنا خواهید شد.
شورت اسکوییز چیست؟
وارد شدن به یک موقعیت شورت به معنی قرض گرفتن یک سهام از بروکر یا کارگزاری به امید کاهش قیمت و فروش آن با قیمت کمتر و کسب سود است.
شورت اسکوییز زمانی رخ می‌دهد که قیمت دارایی شورت شده به‌جای پایین رفتن، به‌صورت غیرمنتظره‌ای بالا برود. شورت اسکوئیز باعث می‌شود شورت سلرها مجبور شوند بین کاور کردن موقعیت خود با ادامه پرداخت سود سهام قرضه به امید کاهش قیمت و یا خروج از موقعیت با خرید سهام گران‌تر در بازار و بازگرداندن آن‌ها با ضرر تصمیم بگیرند.
ازآنجایی‌که شورت سلرها با گذاشتن سفارشات خرید از موقعیت خود خارج می‌شوند، خروج آن‌ها قیمت را بالاتر می‌برد. ادامه افزایش سریع قیمت نیز خریداران را به سمت آن دارایی جذب می‌کند. ترکیب خریداران جدید و فروشندگان شورت وحشت‌زده باعث افزایش قیمت خیره‌کننده‌ای می‌شود.
شورت سلرها، سهامی را که فکر می‌کنند در بازار بیش‌ازحد ارزش‌گذاری شده به صفر می‌رسانند؛ مثلاً تسلا با رویکردی نوآورانه در تولید و بازاریابی خودروهای الکتریکی نظر بسیاری از سرمایه‌گذاران را به خود جلب کرد. سرمایه‌گذاران روی پتانسیل رشد آن و شورت سلرها روی شکست آن شرط‌بندی کردند. اوایل 2020 تسلا با بیش از 18 درصد سهام موجود در بازارهای فروش ایالات‌متحده، بیشترین میزان فروش را در بازارهای امریکا داشت.
از اواخر 2019 تا اوایل 2020، سهام تسلا تا 400 درصد رشد کرد. شورت سلرها حدود 8 میلیارد دلار ضرر کردند. اوایل مارس 2020، سهام تسلا در طی رکود بازار سقوط کرد و شورت سلرها حدود 50 میلیارد دلار در طی چند روز به دست آوردند.
پوزیشن شورت (short position) چیست؟
پوزیشن شورت، زمانی ایجاد می‌شود که تریدرها یک دارایی را به امید کاهش قیمت آن یا با هدف خرید مجدد آن دارایی از بروکر قرض می‌گیرد و بدون اینکه مالک آن شود، در آینده آن را می‌فروشد. درواقع زمانی که تریدر تشخیص می‌دهد قیمت یک دارایی در حال کاهش است، وارد پوزیشن شورت می‌شود. دو نوع پوزیشن شورت وجود دارد: برهنه (naked) و کاور شده (covered). حالت برهنه زمانی است که تریدر، یک دارایی را بدون تملک آن می‌فروشد.
کاور شدن زمانی است که تریدر سهامی را به‌صورت وام قرض می‌گیرد. در ازای آن تریدر نرخ وام را در طول مدت زمانی که موقعیت شورت پابرجاست می‌پردازد.
نکته مهم در ایجاد پوزیشن شورت این است که تریدر پتانسیل محدودی برای کسب سود و پتانسیل نامحدودی برای ضرر دارد. چراکه قیمت سهام نهایتاً می‌تواند تا صفر پایین بیاید اما ممکن است تا بی‌نهایت بالا برود که همان Short Squeeze است.
یکی از معروف‌ترین شورت اسکوئیزها در سال 2008 رخ داد که سهام فولکس واگن افزایش یافت و در طی مدت کوتاهی از 200 به 1000 یورو رسید.
شورت سلینگ چیست؟
شورت سلینگ یک استراتژی معاملاتی یا سرمایه‌گذاری است که در مورد کاهش قیمت سهام یا سایر اوراق بهادار گمانه‌زنی می‌کند. بیشتر سرمایه‌گذاری‌های بازار سهام روی پوزیشن لانگ ایجاد می‌شود یعنی تریدرها سهامی را می‌خرند منتظر افزایش قیمت آن می‌مانند؛ اما در شورت سلینگ، تریدرها به دنبال کاهش قیمت هستند.
در شورت سلینگ یک پوزیشن با قرض گرفتن سهام یا دارایی باز می‌شود چون تریدر باور دارد ارزش دارایی کاهش خواهد یافت. سپس سرمایه‌گذار این سهام قرض گرفته شده را به خریدارانی که مایل به پرداخت قیمت آن براساس قیمت کنونی بازار هستند می‌فروشد.
برای بستن معامله نیز در حالت ایدئال شورت سلر باید سهام را با قیمت کمتر از قیمت خرید برگرداند تا میزان سهام استقراض شده را بازپرداخت کند. اگر قیمت دارایی افت کند، تریدر از اختلاف قیمت‌ها منهای کارمزدی که باید به بروکر بپردازد سود می‌برد.
شورت سلینگ روشی است که تریدرها روی کاهش قیمت شرط می‌بندند. این روش ریسک‌های زیادی به همراه دارد مثلاً اگر قیمت دارایی بالا رود تریدر دچار ضرر می‌شود و باید آن سهم را با قیمتی بالاتر از قیمت خرید برگرداند.
شورت اسکوئیز چگونه اتفاق می‌افتد؟
سناریوی شورت اسکوییز به این شکل رخ می‌دهد:
1. سهامی را که فکر می‌کنید قیمت آن زیادی بالاست انتخاب کرده و وارد پوزیشن شورت می‌شوید. قرض گرفتن و فروش سهام به قیمت بالای امروز با پیش‌بینی کاهش قیمت و امکان خرید سهام جایگزین با قیمت بسیار پایین‌تر.
2؛ اما اتفاقی می‌افتد که باعث می‌شود قیمت سهام بالاتر برود. ممکن است این اتفاق، گزارش سود مطلوب شرکت، خبری درباره خود آن صنعت یا خرید سهم توسط سایر سرمایه‌گذاران باشد.
3. متوجه می‌شوید که نمی‌توانید سهام را با قیمت پایین پس دهید. قیمت سهام به‌جای کم شدن در حال افزایش است و در این مرحله یا باید سهام جایگزین را با قیمتی بالاتر بخرید و سهام را با پرداخت ضرر به کارگزاری تحویل دهید یا حتی بیشتر از نیاز خود سهام بخرید به این امید که فروش آن‌ها به کاهش سود آن کمک کند.
4. همه این افزایش خرید باعث می‌شود سهام به روند صعودی خود ادامه دهد. این باعث می‌شود شورت سلرهای بیشتری در تنگنا قرار بگیرند و مجبور به فروش شوند. با این ترتیب همان انتخاب‌های مرحله 3 وجود دارد و ریسک ضرر احتمالی بالاتر می‌رود.
Short Squeeze در بازار ارز دیجیتال
شورت اسکوئیز در بازار ارزهای دیجیتال نیز دیده می‌شود بخصوص در مورد بیت‌کوین. بازار مشتقات بیت‌کوین از موقعیت‌هایی با لوریج بالا استفاده می‌کنند و می‌توانند با یک تغییر قیمت کوچک لیکوئید شوند یا به دام بیفتند. به‌این‌ترتیب شورت و لانگ اسکوییز به‌کرات در بازار بیت‌کوین رخ می‌دهد. اگر می‌خواهید در چنین موقعیت‌هایی به دام نیفتید، میزان لوریجی که استفاده می‌کنید را در نظر بگیرید. همچنین باید استراتژی مدیریت ریسک مناسبی داشته باشید.
شکل زیر قیمت بیت‌کوین را از اوایل 2019 نشان می‌دهد. قیمت پس از یک حرکت نزولی شدید در یک محدوده مهار شد. در این شرایط سرمایه‌گذاران زیادی به دنبال موقعیت‌های شورت بودند و انتظار ادامه روند نزولی را داشتند.
بااین‌حال قیمت با چنان عجله‌ای از محدوده عبور کرد که حتی در بلندمدت هم به این منطقه برنگشت. تنها سال‌ها بعد در همه‌گیری ویروس کرونا بود دوباره به این قیمت برگشت. این حرکت سریع به‌خاطر پوشش شورت (شورت کاور) گسترده‌ای بود که ایجاد شد.
پیش‌بینی شورت اسکوئیز
پوزیشنی که مستعد شورت اسکوییز است دارای ویژگی‌های زیر است:
- فشار قابل‌توجه برای خرید.
اگر شاهد افزایش ناگهانی تعداد کل سهم‌های خریداری شده بودید، می‌تواند علامت هشداردهنده یک شورت اسکوییز معلق باشد.
- شورت اینترست 20 درصد یا بیشتر.
شورت اینترست (Short interest) درصدی از میزان کل سهام‌های موجود است که در اختیار شورت سلرها قرار دارد. درصد بالای شورت اینترست به این معنی است که تعداد زیادی از سهام به‌صورت شورت فروخته می‌شود. هرقدر این درصد بیشتر باشد احتمال ایجاد شورت اسکوئیز بیشتر است.
- نسبت شورت اینترست (SIR) بالا یا روزهایی برای پوشش بالای 10
SIR حاصل مقایسه شورت اینترست با متوسط حجم مبادلات روزانه است. این معیار نشان‌دهنده تعداد روزهایی است که شورت سلرها با توجه به میانگین حجم معاملات، باید از موقعیت خود خارج شوند. هرچه این عدد بیشتر باشد احتمال شورت اسکوییز بیشتر است. همه شورت اینترست و هم SIR در وبسایت‌های قیمت سهام و غربالگری مثل FinViz وجود دارند.
- شاخص قدرت نسبی (RSI) زیر 30
RSI نشان‌دهنده شرایط فروش بیش‌ازحد یا خرید بیش‌ازحد در بازار است که مقیاس صفر تا 100 دارد. سهامی با RSI پایین به این معناست که بیش‌ازحد و با قیمت خیلی پایین فروخته شده و احتمال افزایش آن وجود دارد. RSI بالا نشان می‌دهد سهام با قیمت بیش‌ازحد خریداری شده و احتمال افت قیمت دارد. RSI زیر 30 نشان‌دهنده افزایش قریب‌الوقوع قیمت است که می‌تواند باعث Short Squeeze شود
راهکارهای مراقبتی در مقابل شورت اسکوییز
برای حفاظت در مقابل شورت اسکوییز راهکارهایی وجود دارد:
- برای موقعیت‌های شورت خود حد ضرر (stop-loss) و حد سفارش (buy-limit) در نظر بگیرید تا متحمل مشکلات کمتری شوید؛ مثلاً اگر سهامی را به قیمت 50 دلار می‌خرید برای آن حد خرید با درصد مشخص مثلاً 5 یا 10 درصد یا هر مقداری که راحتید قرار دهید. اگر سهام تا آن قیمت بالا آمد سهام را فروخته و از پوزیشن خارج شوید.
- پوزیشن شورت خود را با پوزیشن لانگ مصون کنید. می‌توانید سهام را خریداری کنید تا افزایش قیمت استفاده کنید. به‌نوعی با خودتان شرط‌بندی می‌کنید و به‌این‌ترتیب می‌توانید ضررهای خود را کاهش داده و از افزایش قیمت هم سود ببرید.
چند نمونه از شورت اسکوییز
یک شرکت بیوتکنولوژی فرضی به نام مدیکام را در نظر بگیرید که یک نامزد دارویی در آزمایشات بالینی پیشرفته دارد.
سرمایه‌گذاران شک و تردید زیادی درباره عملکرد دارو دارند. درنتیجه، شورت اینترست زیادی وجود دارد. درحقیقت 5 میلیون سهم مدیکام از بین 25 میلیون سهم آن به‌صورت شورت فروخته می‌شود. این یعنی، سود کوتاه‌مدت مدیکام 20 درصد است و با حجم معاملات روزانه به‌طور متوسط 1 میلیون سهم، نرخ شورت اینترست، پنج است. نرخ شورت اینترست به این معنی است که 5 روز زمان می‌برد تا شورت سلرها همه سهام مدیکام را که به‌صورت شورت فروخته شده است دوباره بخرند.
فرض کنید که به‌خاطر شورت اینترست زیاد، مدیکام طی چند ما از 15 به 5 دلار کاهش یافته است. سپس این خبر منتشر می‌شود که داروی مدیکام بهتر از حد انتظار عمل کرده و سهام آن به 9 دلار می‌رسد. در این حالت شورت سلرها تلاش می‌کنند پوزیشن خود را بفروشند.
همه کسانی که سهامشان را بین 9 تا 5 دلار خریداری کرده‌اند حالا در موقعیت زیان‌ده هستند. کسانی که نزدیک 5 دلار فروختند ضرر بیشتری کرده‌اند و دنبال خروج از آن هستند چون 80 درصد سرمایه خود را از دست می‌دهند.
دارایی روی 9 دلار باز می‌شود اما در چند روز آینده به روند صعودی خود ادامه می‌دهد چون افزایش قیمت باعث جذب خریداران جدید می‌شوند.
.
مثالی دیگر
اواخر ژانویه 2021، سهام شرکتی به نام گیم استاپ (GME) که حدود 2.57 دلار برای هر سهم معامله می‌شد ناگهان تا 500 دلار بالا رفت. این خبر بدی برای شورت سلرهایی بود که فکر می‌کردند قیمت سهام کاهش می‌یابد.
بنابراین وقتی گیم استاپ شروع به رشد کرد، شورت سلرها در شورت اسکوئیز گرفتار شدند. آن‌ها برای حمایت از سرمایه‌گذاری خود وام گرفته بودند و حالا باید آن را با خرید سهام گیم استاپ با قیمت بالاتر پس می‌دادند. در غیر این صورت ممکن بود حتی پول بیشتری از دست بدهند.
از اواسط جولای 2021، هر سهم حدود 185 بود. بااینکه افراد زیادی سهام خود را فروختند اما این سهام تا 19 جولای 2021 و تا زمان انتشار دلتا کووید رتبه خوبی داشت. حتی سهام GME با 2.6 درصد بسته شد.
جمع‌بندی
شورت اسکوییز یکی از خطرات مهمی است که در کمین سرمایه شورت سلرهاست. شورت سلرها باید تریدرهای ماهری باشند تا بتوانند قبل از ایجاد خطر جدی برای سرمایه آن‌ها و رسیدن به حد ضرر، پوزیشن خود را تحویل دهند. معمولاً تریدرهایی که حد سود و ضرر مشخصی برای خود قرار می‌دهند و پوزیشن شورت خود را با چند پوزیشن لانگ مراقبت می‌کنند تحت خطر کمتری هستند. بالا و پایین رفتن قیمت در بازار تحت تأثیر عوامل زیاد و غیرقابل‌پیش‌بینی است؛ بنابراین تریدرها باید با جدیت بیشتری تغییرات قیمت را زیر نظر داشته باشند.
برای آموزشهای بیشتر در حوزه ارزهای دیجیتال کیوسک آکادمی را دنبال کنید.
