یونی سواپ (Uniswap) چیست؟ بازار غیر متمرکز ارزهای دیجیتال

خرید و فروش ارزهای دیجیتال در یک سال گذشته با استقبال چشم‌گیری روبه‌رو بوده است. افراد روز به روز، اعتقاد بیشتری به رمز ارزها پیدا می‌کنند. اما یونی سواپ چیست و چه ارتباطی با خرید و فروش ارزهای دیجیتال دارد؟

یونی سواپ یک پلتفرم برای معامله ارزهای دیجیتال است. اما این پلتفرم یک تفاوت بزرگ با صرافی ارزهای دیجیتال دارد. یونی‌ سواپ یک صرافی غیر متمرکز محسوب می‌شود. یعنی افراد می‌توانند بدون اینکه یک نهاد مرکزی بر معاملات آن‌ها نظارت داشته باشد، رمز ارزهایشان را به‌طور مستقیم با افراد دیگر معامله کنند.

اگر می‌خواهید بدانید یونی سواپ چیست و چه مزیت‌هایی در خرید و فروش ارزهای دیجیتال دارد، این مطلب از آکادمی کیوسک را دنبال کنید. (لینک پیشنهادی: خرید ارز دیجیتال)

مطالعه بیشتر: ارز دیجیتال چیست؟

یونی ‌سواپ چیست و چه مزایایی دارد؟

یونی سواپ یک پروتکل ساخته‌شده در شبکه اتریوم است. این پلتفرم امکان مبادله توکن‌های ساخته شده روی شبکه اتریوم یا همان (ERC-20) را فراهم می‌کند. برخلاف اغلب صرافی‌های رمز ارز که برای دریافت کارمزد از معامله‌گران راه‌اندازی شده‌اند، یونی سواپ به‌گونه‌ای طراحی شده است که بتواند خیر جمعی برای همه ایجاد کند.

اما چگونه؟ به این ترتیب که در یونی سواپ، کاربران کارمزدی را به یک نهاد مرکزی پرداخت نمی‌کنند و کارمزدها به توسعه این پلتفرم اختصاص می‌یابد.

همچنین بر خلاف دیگر صرافی‌ها که برای تعیین قیمت یک ارز دیجیتال و انجام معامله، خریداران و فروشندگان را به یکدیگر متصل می‌کنند، یونی سواپ برای انجام همین کار، از یک معامله ریاضی ساده، استخر نقدینگی توکن‌ها و رمز ارز اتریوم (ETH) استفاده می‌کند.

یونی سواپ کاملا منبع باز (open source) است؛ به این معنا که هر کس می‌تواند با استفاده از کد آن، صرافی غیر متمرکز خود را بسازد! همچنین کاربران می‌توانند توکن‌های خود را به‌صورت رایگان در پلتفرم یونی‌ سواپ لیست کنند؛ در حالی که صرافی‌های رمز ارز متمرکز، مبالغ بسیار بالایی را برای لیست شدن توکن‌های جدید دریافت می‌کنند.

به دلیل اینکه یونی‌ سواپ یک صرافی غیرمتمرکز است، کاربران می‌توانند کنترل کامل دارایی‌هایشان را به‌طور کامل در اختیار داشته باشند. در حالی که صرافی‌های متمرکز نیازمند آن هستند برای تایید تراکنش‌ها و انجام معاملات، کاربران کلید خصوصی رمز ارزهای خود را در اختیارشان قرار دهند. همین امر موجب می‌شود تا انجام معاملات در صرافی‌های متمرکز، به زمان و هزینه بیشتری نیاز داشته باشد.

براساس تازه‌ترین آمارها، یونی سواپ اکنون چهارمین پلتفرم بزرگ دیفای محسوب می‌شود و ارزش رمزارزهای ذخیره‌شده در استخرهای نقدینگی آن، بیش از سه میلیارد دلار است.

مطالعه بیشتر: صرافی ارز دیجیتال چیست؟

یونی سواپ (Uniswap) چگونه کار می‌کند؟

اما نحوه کار یونی سواپ چیست ؟ این پلتفرم با استفاده از دو قرارداد هوشمند (smart contracts) کار می‌کند: قرارداد هوشمند اکسچینج (Exchange) و قرارداد هوشمند فکتوری (Factory). این قراردادها، کدهای کامپیوتری هستند و به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند تا تحت شرایط مشخصی، عملکرد خاصی داشته باشند.

در این مدل، قرارداد هوشمند فکتوری موجب افزوده شدن توکن‌ها به پلتفرم یونی سواپ می‌شود و قرارداد هوشمند اکسچینج نیز موجب تبادل توکن‌ها با یکدیگر (معامله) می‌شود. در این پلتفرم، همه توکن‌های ساخته شده در شبکه اتریوم را می‌توان با یکدیگر مبادله کرد.

قرارداد هوشمند پروتکلی برای توافق طرفین و جلب اعتماد آن‌ها در انجام معاملات است. در واقع توافق بین خریدار و مشتری ماهیت فیزیکی مانند کاغذ ندارد و هر گونه شرایط مبادلات درون یک برنامه کد نویسی نوشته و در شبکه توزیع شده و غیر متمرکز بلاک چین اجرا می‌شود.

مطالعه بیشتر: صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال

پروتکل نقدینگی خودکار

اگر قرار باشد هیچ سازمان یا تیم متمرکزی صرافی ارز دیجیتال را کنترل نکند، پس چه کسی قرار است نقدینگی لازم را برای معامله ارزهای دیجیتال فراهم کند؟ در این صورت، روش حل مشکل نقدینگی در پلتفرم یونی‌ سواپ چیست ؟ یونی سواپ برای بر طرف کردن مشکل نقدینگی در رمز ارزها، از پروتکل نقدینگی خودکار استفاده می‌کند. این پروتکل، افراد را تشویق می‌کند که با انجام معاملات‌شان در یونی‌ سواپ، به تامین‌کنندگان نقدینگی این پلتفرم تبدیل شوند.

کاربران یونی سواپ، دارایی خودشان را با یکدیگر در یک استخر نقدینگی قرار می‌دهند و صندوقی را ایجاد می‌کنند تا نقدینگی لازم برای انجام معاملاتی که در این پلتفرم انجام می‌شوند، فراهم کند. هر توکن جدید که در یونی سواپ لیست می‌شود، دارای استخر نقدینگی منحصر به خود است که کاربران می‌توانند در این صندوق سهیم باشند. به‌علاوه، قیمت هر توکن با استفاده از یک الگوریتم ریاضی مشخص می‌شود.

در این سیستم، نیازی نیست که یک فروشنده یا خریدار برای تکمیل معامله، منتظر طرف مقابل بماند. در عوض، کاربران یونی سواپ می‌توانند معاملات‌شان را فوری و در قیمت مشخصی انجام دهند. چراکه طرف دیگر معامله (به‌عنوان خریدار یا فروشنده) یک استخر است که نقدینگی لازم برای تکمیل سریع معامله را در اختیار دارد!

در یونی‌ سواپ، می‌توانید توکنی دریافت کنید که نشان‌دهنده میزان سرمایه‌ای است که سپرده‌گذاری کرده‌اید. برای نمونه، اگر در استخری که مجموع نقدینگی آن 100 میلیون تومان است، 10 میلیون تومان قرار داده باشید، توکنی دریافت می‌کنید که نشان می‌دهد مالک 10 درصد از استخر نقدینگی هستید. نکته جالب‌تر آن است که تامین‌کنندگان نقدینگی در یونی سواپ، در ازای سپرده‌گذاری توکن‌های خود در استخرهای نقدینگی، می‌توانند درآمد داشته باشند.

مطالعه بیشتر: صرافی پنکیک سواپ

کارمزد تراکنش در یونی سواپ

کارمزد مبادله توکن در پلتفرم یونی‌ سواپ، برابر با 0.3 درصد است؛ اما این کارمزد بر خلاف صرافی‌های متمرکز، به صرافی یونی سواپ پرداخت نمی‌شود بلکه به افرادی داده می‌شود که توکن‌های خود را برای تامین نقدینگی یونی سواپ، در استخرها قرار داده‌اند.

پس از به‌روز رسانی اخیر یونی سواپ، یک پروتکل کارمزد جدید راه‌اندازی شده است. با این پروتکل، کاربران می‌توانند رای دهند که نیم درصد از کارمزد معاملاتی 0.3 درصدی، برای توسعه پروژه‌های آتی یونی سواپ پرداخت شود یا خیر.

نحوه تعیین قیمت توکن‌ها در یونی سواپ چیست ؟

یکی دیگر از مهم‌ترین بخش‌های این پلتفرم، نحوه قیمت‌گذاری توکن‌ها است. به‌جای استفاده از یک دفتر سفارش که در آن، تعیین قیمت هر توکن توسط بالاترین پیشنهاد خرید و پایین‌ترین پیشنهاد فروش تعیین می‌شود، یونی سواپ از یک سیستم بازارساز خودکار (automated market maker) استفاده می‌کند.

این روش، از یک معادله ریاضی قدیمی بهره می‌برد. این مدل، قیمت یک کوین را براساس نسبت تعداد کوین‌های موجود در استخر نقدینگی آن، افزایش یا کاهش می‌دهد.

هرگاه فردی، یک توکن مبتنی بر اتریوم (ERC-20) را به پلتفرم یونی سواپ اضافه می‌کند، آن فرد باید مقدار مشخصی از توکن مورد نظرش و همچنین، مقدار برابری از یک توکن ERC-20 دیگر برای راه‌اندازی استخر نقدینگی به یونی سواپ اضافه کند.

معادله تعیین قیمت هر توکن از طریق ضرب مقدار X (توکن A) در Y (توکن B) به دست می‌آید که برابر با مقدار K است:(X*Y = K) مقدار K به‌دست آمده، ارزش ثابتی است که هرگز تغییر نمی‌کند.

بهتر است با ارائه یک مثال، درک بهتری از مکانیزم قیمت‌گذاری در یونی سواپ داشته باشیم.

فرض کنید که علی قصد دارد توکن چین لینک (LINK) را بدهد و توکن اتریوم (ETH) را با استفاده از استخر LINK/ETH دریافت کند. علی مقدار زیادی از توکن لینک را به این استخر اضافه می‌کند و بنابراین نسبت توکن‌های لینک در برابر توکن‌های اتر افزایش می‌یابد.

از آنجا که ارزش مقدار K باید ثابت باقی بماند؛ بنابراین قیمت اتر افزایش و قیمت لینک کاهش می‌یابد. از این رو، علی هرچقدر تعداد بیشتری از توکن‌‌های لینک را وارد این استخر کند، اتر کمتری در برابر آن دریافت می‌کند؛ چرا که ارزش اتر افزایش می‌یابد.

استفاده از معاملات آربیتراژ در سیستم یونی سواپ

معامله‌گران آربیتراژ، بخش ضروری از اکوسیستم یونی سواپ هستند. این معامله‌گران، اختلاف قیمتی بین صرافی‌های مختلف را پیدا می‌کنند و با خرید یک توکن با قیمت پایین‌تر و فروش سریع آن با قیمت بیشتر در یک پلتفرم دیگر، سود کسب می‌کنند.

برای مثال، اگر قیمت معامله بیت کوین در صرافی کراکن (Kraken) برابر با 61 هزار دلار باشد و قیمت آن در بایننس (Binance)، 60 هزار و 500 دلار باشد؛ معامله‌گر آربیتراژ، بیت کوین را در بایننس می‌خرد و آن را سریعا در کراکن می‌فروشد؛ به این ترتیب، سود 500 دلاری نصیب این فرد می‌شود. در این روش از معامله‌گری، اگر حجم بالایی از یک توکن معامله شود، می‌توان سود‌های قابل توجهی به دست آورد.

کاری که معامله‌گران آربیتراژ در پلتفرم یونی سواپ انجام می‌دهند، یافتن توکنی است که کمتر از قیمت بازار در یونی سواپ معامله می‌شود. انجام معاملات آربیتراژی با حجم بالا در یونی سواپ، موجب عدم توازن در استخرهای نقدینگی شده و قیمت‌ها را افزایش یا کاهش می‌دهد تا معامله‌گران آربیتراژ بر این اساس، خرید و فروش خود را انجام ‌دهند.

آربیتراژ‌ها تا زمانی این کار را انجام می‌دهند تا قیمت توکن موجود در استخر نقدینگی یونی سواپ با قیمت آن در صرافی‌های دیگر برابر شود و دیگر نتوان از اختلاف قیمت، سود کسب کرد. این رابطه هماهنگ بین سیستم خودکار بازارساز و معامله‌گران آربیتراژ، همان چیزی است که قیمت توکن‌ها در یونی سواپ را با دیگر صرافی‌ها هماهنگ می‌کند.

توکن یونی (UNI) چیست؟

پلتفرم یونی سواپ یک رمز ارز هم دارد، یونی (UNI)، اما کارکرد توکن یونی سواپ چیست ؟ توکن بومی شبکه یونی سواپ است که یک توکن برای نظارت و حکمرانی در اکوسیستم یونی سواپ محسوب می‌شود. دارندگان توکن یونی، در مورد پروژه‌های جدید این اکوسیستم مثل تعیین میزان کارمزد، حق رای پیدا می‌‌کنند.

توکن یونی برای نخستین بار در سپتامبر 2020 راه‌اندازی شد. هدف از راه‌اندازی این توکن آن بود که مانع از پیوستن کاربران به سوشی سواپ‌ (SushiSwap)، صرافی غیر متمرکز رقیب شود.

یک ماه پیش از اینکه توکن UNI راه‌اندازی شود، سوشی سواپ که یک هارد فورک (تغییر کد در یک بلاک چین و تولد یک بلاک چین جدید) یونی سواپ محسوب می‌شود، کاربران یونی سواپ را تشویق کرده بود که این پلتفرم را رها کنند و نقدینگی‌ خود را به سوشی سواپ انتقال دهند و به‌عنوان پاداش، توکن‌های سوشی (SUSHI) دریافت کنند.

سوشی، نوع جدیدی از توکن است که علاوه بر اینکه دارندگان خود را از حق رای در مورد تغییرات اکوسیستم سوشی سواپ برخوردار می‌کند، امکان تخصیص بخشی از کارمزد همه تراکنش‌های این پلتفرم را به دارندگان سوشی فراهم می‌کند.

یونی سواپ هم با ایجاد یک میلیارد توکن یونی، به این تهدید پاسخ داد و تصمیم گرفت 150 میلیون توکن یونی را بین همه افرادی که از پلتفرم یونی سواپ استفاده کرده‌اند، توزیع کند. هر فرد 400 توکن یونی دریافت کرد که در آن زمان ، هزار دلار ارزش داشت.

آیا یونی سواپ امن است؟

روش حفظ امنیت سرمایه کاربران در پلتفرم یونی سواپ چیست؟ در ادامه این موضوع را توضیح می‌دهیم.

یونی سواپ به‌عنوان یکی از امن‌ترین روش‌های خرید و فروش رمز ارزها شناخته می‌شود. صرافی غیر متمرکز یونی سواپ به‌طور مستقیم به کیف پول اتریوم شما متصل می‌شود. به همین دلیل اگر یک هکر بخواهد دارایی دیجیتال‌تان را به سرقت ببرد، باید به کیف پول اتریوم شما متصل شود. در واقع، دارایی‌ رمز ارز افراد در صرافی یونی سواپ نگهداری نمی‌شود.

در مقابل، صرافی‌های متمرکز که مثل بانک‌ها، رمز ارزهای شما را در پلتفرم خودشان نگه می‌دارند، پس هدف مناسب‌تری برای هکرها هستند. حالا تصور کنید یک هکر بتواند به سیستم صرافی‌های متمرکز نفوذ کند. در این صورت هکرها می‌توانند به منابع زیادی از سرمایه افراد دسترسی پیدا کنند. بنابراین، برای این دسته از مجرمان اینترنتی منطقی نیست که وقت و هزینه خود را صرف هک کردن کیف پول یک شخص کنند. صرافی‌های متمرکز، هدف ایده‌آل‌تری برای هکرها محسوب می‌شود.

در مورد توکن یونی هم باید بدانید که یونی مثل همه ارزهای دیجیتال دیگر، نوسان قیمتی بالایی دارد. پس ممکن است با سرمایه‌گذاری در این رمز ارز، پول زیادی از دست بدهید یا حتی یک‌شبه پولدار شوید. پس بهتر است با آگاهی از این ریسک‌ها، سرمایه‌گذاری در رمز ارزها را آغاز کنید. رمز ارز یونی هم مثل بیشتر ارزهای دیگر، رشد قیمت قابل توجهی در یک سال گذشته داشت.

سخن پایانی

در این مقاله متوجه شدیم که یونی سواپ چیست . یونی سواپ (Uniswap) یک صرافی غیر متمرکز (DEX) محسوب می‌شود که هدف آن، تحول در سیستم امور مالی غیر متمرکز (دیفای) است. مهم‌ترین راهکاری که یونی سواپ ارائه می‌دهد، تامین نقدینگی است که جدی‌ترین چالش صرافی‌های غیر متمرکز به‌شمار می‌رود.

یونی سواپ از استخرهای نقدینگی برای حل این مشکل استفاده می‌کند و کاربران می‌توانند با سپرده‌گذاری توکن‌های ساخته شده در شبکه اتریوم (ERC-20) در این استخرها، نقدینگی لازم را برای معامله کوین‌ها فراهم کنند و در عوض، از حق رای درباره تغییرات این پلتفرم برخوردار شوند.

روند قیمت‌گذاری کوین‌ها در صرافی یونی سواپ به این روش است که قیمت‌ها از طریق یک سیستم بازارساز خودکار و با انجام یک معادله ریاضی تعیین می‌شوند. به‌علاوه، معامله‌گران آربیتراژ هم نقش مهمی در روند قیمت‌گذاری کوین‌ها ایفا می‌کنند. اکوسیستم یونی سواپ، یک توکن بومی به نام یونی (UNI) دارد و دارندگان آن می‌توانند در مورد برنامه‌های آتی یونی سواپ، حق رای داشته باشند.

می‌توانید دیدگاه خود را در مورد این مطلب، در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.