عده‌ای معتقدند زندگی، 4 میلیارد سال پیش برای اولین بار در کره زمین شکل گرفت و نزدیک به 2 میلیارد سال قبل اولین گونه انسان پا به این جهان گذاشت. در آن زمان‌ها هیچ پولی وجود نداشت. پس تاریخچه پول از کجاست؟ طی آن دوره، افراد خدمات یا کالاهای خود را با یکدیگر مبادله و معامله می‌کردند.
در واقع هرکس چیزهایی اضافه‌تر از نیاز خود و اطرافیانش، و در مقابل چیزهایی نیز کم داشت. در نتیجه عقل حکم می‌کرد دست به تبادل و معامله بزنند. کمی پس از آن پول روی کار آمد. تاریخچه پول و بانکداری خیلی قدیمی و البته گسترده است. در ادامه کیوسک آکادمی بیشتر از تاریخچه پول و ارز دیجیتال برایتان توضیح خواهد داد.
تاریخچه پول و خاستگاه آن
فرض کنید در دوران قدیم و یک کشاورز هستید. شما مقداری دانه دارید و دامداری چند گاو دارد. هر دوی شما برای معامله و تجارت آماده هستید. این مبادله مستقیم کالا با کالاست. شاید این مدل مبادله برایتان جالب باشد ولی فراموش نکنید مبادله کالا با کالا به طور معمول بسیار ناکارآمد بود. زیرا ارزش واقعی بعضی کالاها بیشتر از بعضی دیگر است ولی به دلیل رفع نیاز این معاملات صورت می‌گیرد.
مسئله دیگر در مبادله کالا به کالا خواستن واقعی هر دو طرف و نیاز مبرم به کالاهای مورد نظر و در دسترس است. به طور کلی شما باید گاو بخواهید تا کشاورز دیگر بتواند از شما دانه بخرد. مردم‌شناسان معتقدند پول، حاصل معاملات کالا به کالا نیست اما به اینگونه معاملات کمک بسیاری می‌کند. اغلب کالایی در سراسر یک دوره زمانی بیشترین میزان تقاضا را دارد، در نتیجه آن کالا بر تجارت آن دوره سلطه پیدا می‌کند.
به این نوع کالاهای با ارزش و پرتقاضا پول کالا گفته می‌شود اما متاسفانه پول کالا مقیاس‌پذیر نیست. اولین پول به شکل کالاهای فشرده شده بود. کالاهای فشرده شده به طور معمول بیشتر شبیه مهره بودند و دوام خوبی داشتند. این پول‌ها را به راحتی ذخیره و پنهان می‌کردند. در ضمن جعل این مهره‌ها دشوار بود. مسئله دیگر اینکه ارزیابی این پول‌ها کار سختی به حساب نمی‌آمد.
آشنایی با خاصیت‌های پول
پس از روی کار آمدن پول و آشنایی با تاریخچه آن بهتر است از ویژگی‌های منحصر به فرد پول آگاه شوید. در جریان‌های اصلی اقتصاد بسیاری معتقدند پول دارای سه ویژگی اصلی است:
1.ذخیره ارزش
پول ارزش را ذخیره می‌کند یعنی شما می‌توانید با ارزشی قابل اعتماد به ازای یک دارایی، هزینه‌ای را پرداخت کنید. با کمک پول می‌توان دارایی‌های بی‌ارزش و فاسدشدنی را کنار گذاشت. درواقع پول باید طوری باشد که همیشه ارزش خود را حفظ کند و ناکارآمد نشود. در نظر داشته باشید دوام پول یک شرط لازم است اما کافی نخواهد بود.
پول با ذخیره ارزش یک دارایی می‌تواند بعدا آن کالا یا دارایی را با قیمت اصلی به شخص دیگری بفروشد. بنابراین برای تداوم در ذخیره و حفظ ارزش، یک دارایی یا کالا باید به طور مداوم در بازار مورد ارزیابی ارزشی قرار گیرد.
2.وسیله دادوستد
از پول به عنوان وسیله دادوستد و برای تسویه مستقیم معاملات استفاده می‌شود. وسیله دادوستد برای تسهیل خرید و فروش بین طرفین مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع پول استانداردی خاص با هدف راحتی امر تجارت کالاها به حساب می‌آید. استانداردی که همه باید آن را بپذیرند. اقتصادهای مدرن همگی پول را وسیله مناسب دادوستد می‌دانند.
اگر پول قابل استفاده و ارزیابی نبود، افراد نمی‌توانستند برای میزان بودجه خود برنامه‌ریزی کنند. به طور کلی با کمک پول می‌توان میزان عرضه و تقاضا را اندازه‌گیری کرد. وقتی برای خرید یک کالا یا دریافت خدماتی خاص پول پرداخت می‌شود درواقع به قیمت درخواستی آن کالا پاسخ داده شده است.
3.واحد حساب
در این واحد، قیمت‌ها بیان می‌شوند. شاید برایتان این سوال پیش آید که چگونه قیمت یک خانه را نقل کنید! قیمت را به دلار، یورو، یا مهره بازگو کنید؟ به روش بیان کردن ارزش و قیمت یک دارایی یا کالا واحد حساب گفته می‌شود. گاهی حتی بعضی پول‌ها نیز بر اثر تورم بیش از حد، از محاسبه باز می‌ماند.
در حال حاضر بعضی از پول‌ها ارزش محاسباتی خود را از دست داده‌اند و به طور کامل از بخش واحد حساب خارج شده‌اند. بنابراین به این نتیجه می‌رسیم هرچیزی می‌تواند واحد حساب و پول در نظر گرفته شود. اگر به دنبال یک واحد حساب هستید فرقی نمی‌کند فیزیکی باشد یا دیجیتالی، فلزی باشد یا کاغذی. تنها باید با دوام و موجود باشد.
سنگ رای چیست و چگونه به وجود آمده است؟
جزیره کوچکی در کشور میکرونزی واقع شده و مردمان آن از پول سنگی استفاده می‌کنند. این سنت از 1000 سال پیش پایه‌گذاری شده است. درواقع دیسک‌های عظیم سنگ آهکی به شکل دونات هستند و سنگ رای خوانده می‌شوند. این سنگ‌ها وزن سنگینی دارند و گاهی به چند تن می‌رسند. انسان به راحتی نمی‌تواند این سنگ‌ها را جابه‌جا کند.
این مدل پول نیز در هیچ کیف پولی جای نمی‌گیرد. گذشته از آشنایی با تاریخچه پول، بد نیست با تاریخچه این سنگ‌های رای نیز آشنا شوید. چگونه با این سنگ‌های عظیم می‌توان معامله انجام داد؟ ساده است سنگ‌ها هرگز حرکت نمی‌کنند بلکه براساس توافق جمعی مورد مبادله قرار می‌گیرند. با توافق هر دو طرف سنگ رای، منتقل‌شده تلقی می‌شود.
این نقل و انتقال به شکل شفاهی در تاریخ خاصی ثبت می‌شود. در نتیجه هر سنگ رایی منتقل‌شده به حساب نمی‌آید. ناگفته نماند این روزها افراد ساکن در آن جزیره از دلار آمریکا استفاده می‌کنند. سنگ‌های رای از این پس تنها در شرایط ویژه مانند مذاکرات سیاسی یا ازدواج کاربرد ثبتی دارند. با دانستن تاریخچه سنگ رای فهمیدیم هرچیزی می‌تواند به عنوان پول در نظر گرفته شود.
جایگزینی پول با فلزات
تکامل اعتباری پول با کمک فلزات گرانبها آغاز شد. عده‌ای باور دارند حدود 1000 سال پیش انسان‌ها برای اولین بار از فلزات به عنوان پول استفاده کردند. این ایده اولین بار در زمان عصر آهن ظهور کرد. در زمان حال نیز فلزات گرانبهایی مانند طلا وجود دارند. برخی بر این باورند حتی فلزات گرانبها از پول نیز بهتر هستند و درآمد و سود بیشتری دارند.
برای درک بهتر تاریخچه پول باید بررسی کنیم چرا فلزات گرانبها از پول نیز بهتر هستند. برای این موضوع دلایل بسیاری وجود دارد. از جمله اینکه این فلزات برای تزئین مناسب هستند و از لحاظ بصری بیشتر مورد نظر قرار می‌گیرند. فلزات گرانبها به طور معمول کمیاب هستند و در نتیجه تورم را کاهش می‌دهند.
دوام فلزات بالاست و به سختی دچار خردشدگی می‌شوند. فراموش نکنید فلزات گرانبها را نمی‌توان جعل یا تقسیم کرد. در نتیجه فلزات از پول بهتر خواهند بود و ارزش بیشتری خواهند داشت. همان‌طور که می‌دانید در گذشته از تکه‌های فلزهای گرانبها مانند طلا و نقره به طور مستقیم به جای پول استفاده می‌شد. اما در آن زمان تسویه حساب از طریق طلا به ندرت در شبکه‌های تجاری ملزم و ضروری بود.
مختصر توضیحی در مورد تاریخچه پول و بانکداری نوین
تا به اینجای مقاله تا حدودی با تاریخچه پول آشنا شدید، همان‌طور که مشخص است امروزه بیشتر معاملات مالی به کمک بانک‌ها صورت می‌گیرد. اما عمل بانکداری عمر طولانی ندارد و به تازگی روی کار آمده است. شاید صرافی‌ها یا صندوق‌های سپرده‌گذاری ریشه باستانی داشته باشند اما اولین بانک‌های مدرن دارای بانکداری نوین، در رنسانس ایتالیا روی کار آمدند.
ناگفته نماند این بانک‌های مدرن توسط خانواده‌های اشرافی اداره می‌شدند. نکته حائز اهمیت ورشکستگی بیش از حد بانک‌ها و عدم تداوم آنها بود. سرانجام در سال 1661 پول کاغذی برای اولین بار در بانک‌های سوئدی معرفی شد. تا قبل از بانکداری متمرکز، تمام امور و مسائل بانکداری به صورت خصوصی انجام می‌شد. درواقع هر بانکی اسکناس‌های مخصوص خود را داشت.
در دنیای امروز دلار آمریکا حرف اول را می‌زند و مهم‌ترین ارز ذخیره‌شده دنیا به حساب می‌آید. پس تاریخ پولی آمریکا، ارزش کمی تامل را دارد. هنگامی که دولت آمریکا تاسیس شد، ارزش دلار آمریکا براساس مقدار ثابت فلزهای گرانبها تعریف می‌شد. با این وجود، بیشتر پول‌هایی که در گردش اقتصادی وجود داشتند جز اسکناس‌های بانک خصوصی به حساب می‌آمدند.
فناوری پرداخت چگونه توسعه پیدا کرد؟
با ظهور پول، فناوری‌های زیادی در راستای آسان کردن پرداخت چک، اسناد اعتباری، و قبض‌های کاغذی روی کار آمدند. همه این فناوری‌ها تاحدودی ریشه باستانی دارند. فناوری‌های مدرن پرداختی با ظهور کارت اعتباری به اوج خود رسیدند. کارت‌های اعتباری از اوایل دهه 1920 توسط مالک فروشگاهی بزرگ فعال شدند. در ابتدای کار ایده کارت اعتباری تنها به عنوان یک طرح پرداختی جهانی روی کار آمد.
اولین کارت اعتباری مقوایی و تنها در 27 رستوران نیویورکی قابل قبول بود. اما با شروع پذیرش پرداخت‌های غیر نقدی، میزان قبولی کارت اعتباری افزایش یافت. باید گفت ویزا کارت در سال 1958 اختراع شد اما در روزهای ابتدایی امتیازات اعتباری و نظارت‌های مالی گسترده نبود.
کم کم در دهه 80 کارت‌های اعتباری در کشور آمریکا شناخته شد. سپس به اروپا و فراتر از آن نیز سرایت کرد. از زمان ظهور این کارت‌های اعتباری در پرداخت‌های غیر نقدی، انقلابی گسترده به وجود آمد. پیشرفت بعدی که منجر به توسعه فناوری پرداخت شد، پرداخت‌های اینترنتی اواخر دهه 90 بود. در واقع خریداران از طریق کارت‌های اعتباری و به طور اینترنتی پرداخت‌های خود را انجام می‌دهند.
آشنایی بیشتر با تاریخچه پول، دلار، پوند، و روپیه …
اگر بخواهید در ازای دریافت یک وسیله، تکه‌ای کاغذ پرداخت کنید بدون شک با مشکلات بسیاری روبه‌رو خواهید شد. مگر اینکه آن تکه کاغذ ارزش مالی بسیاری داشته باشد. اما کدام تکه کاغذ تا این حد جذاب و ارزشمند است؟ درواقع چه تفاوتی بین این تکه کاغذ با تکه‌های دیگر وجود دارد؟
در نتیجه باید فکری در این مورد کنید زیرا شما نمی‌توانید با آن تکه کاغذ خود را سیر کنید، یا خانه‌ای بسازید. بنابراین باید چکار کنید؟ بدون شک پاسخ این سوال را می‌دانید، تکه کاغذی باارزش است که توسط دولت یک کشور چاپ شود. به طور کلی اسکناسی که به صورت رسمی طراحی می‌شود ارزشمند خواهد بود مانند دلار، یورو، روپیه و غیره.
زمانی که سایر تکه‌های کاغذ بی‌ارزش هستند، این اسکناس‌های دولتی و قانونی برای دریافت هر کالا یا خدماتی قابل انتقال خواهند بود. اسکناس‌های بسیاری در اطراف شما وجود دارند. در تاریخ پیشین پول‌های زیادی مانند دلار به ازای دریافت محصولی خاص پرداخت می‌شد. ادامه این روند انتقال وابسته به ذخایر طلا یا نقره دولت است.
در بررسی تاریخچه پول، منظور از پول‌های چاپی چیست؟
بعد از درک تاریخچه پول، نوبت به درک مفهوم پول‌های چاپی می‌رسد. بانک مرکزی به طور مستقیم اسکناس می‌خرد. سپس این پول را به اقتصاد تزریق می‌کند و به صورت الکترونیکی به چاپ پول جدید دست می‌زند. همچنین بانک مرکزی اوراق قرضه شرکت‌ها را خریداری می‌کند. در نتیجه فروشنده‌ها می‌توانند از شر دارایی‌های ناشایسته خلاص شوند و وجوه نقدی خود را در جای دیگری مستقر کنند.
میزان عرضه پول در هر دولتی کنترل می‌شود. اگرچه فدرال هر کشوری خود اسکناس چاپ نمی‌کند اما تعیین‌کننده میزان سالانه چاپ اسکناس است. هر زمانی که عرضه پول گسترش یابد، موقع توصیف پول چاپی است. به خاطر بسپارید چاپ اسکناس‌های ارزی، وظیفه دفتر حکاکی و چاپ هر وزارت خزانه‌داری است. اما بانک فدرال تصمیم می‌گیرد سالانه چه میزان اسکناس چاپ شود.
زمانی که می‌گویند بانک فدرال در حال چاپ پول است، منظور افزایش حجم پول موجود در سیستم، توسط بانک مرکزیست. بیشتر مردم توسط رسانه‌ها با مفهوم چاپ پول آشنا هستند و از رکود بزرگ بانک مرکزی خبر دارند. مسئله بحث‌برانگیز، تلاش بانک فدرال در افزایش عرضه پول است. البته همه دولت‌ها قصد دارند در جهت تسهیل این روند قدمی پیش روند.
ارز دیجیتال چگونه به وجود آمد؟
به هر وسیله پرداختی که به شکل الکترونیک وجود دارد، پول یا ارز دیجیتال گفته می‌شود. بدون شک می‌دانید که ارز دیجیتال همانند دلار یا سکه قابل لمس نیست. درواقع این ارز با رایانه محاسبه و منتقل می‌شود. باید گفت یکی از این ارزهای دیجیتال معروف، بیت کوین است. به خاطر بسپارید، ارز دیجیتال حتی می‌تواند نشان‌دهنده ارزهای فیات همانند دلار یا یورو باشد.
بد نیست بدانید که فناوری‌هایی مانند کارت‌های اعتباری، صرافی‌های آنلاین رمز ارزها، و تلفن‌های هوشمند برای مبادله ارز دیجیتال استفاده می‌شوند. برخی بر این باورند حتی می‌توان ارز دیجیتال را به پول نقد فیزیکی نیز تبدیل کرد. پیش از این نیز ذکر کردیم که ارز دیجیتال به شکل دیجیتالی وجود دارد. در واقع ارز دیجیتال، دارایی مشهودی همانند کالاهای دیگر به حساب نمی‌آید.
بیشتر این ارزهای دیجیتال متعلق به موسسات بانکی هستند. علاوه بر این، بعضی ارائه‌دهندگان خدمات آنلاین نیز می‌توانند پول دیجیتال مبادله کنند. از مزیت‌های ارز دیجیتال، کاهش هزینه‌های بانک است. ارزهای دیجیتالی با الگوریتم رمز ارزها کنترل می‌شوند. به عنوان سخن آخر باید گفت ارزهای دیجیتال به عنوان یک بستر غیرمتمرکز، مزایا و معایب خاص خود را دارند.
جمع‌بندی
قصد داشتیم طی این مقاله مختصر، تاریخچه پول و بانکداری و همچنین ارزهای دیجیتال را برایتان بازگو کنیم. پول‌های اولیه باعث شادی مردم بودند زیرا افراد از نقل و انتقال دارایی‌های خود با دیگران لذت می‌بردند. در جامعه‌های کوچک، از تبادلات و پرداخت‌های بزرگ سخن به میان می‌آمد. بر روی سنگ‌ها یا کاشی‌های عظیمی گزارشی از مالکیت دارایی‌ها و نحوه پرداخت ثبت می‌شد.
این روند با گذر زمان تغییر کرد. مالیات و هزینه‌های جانبی اضافه شد و ثبت گزارشات را به کار دشواری تبدیل کرد. در نتیجه نیاز به روشی مشخص و واضح احساس می‌شد. از آنجایی‌که محاسبات دارایی انفرادی هر فرد بسیار سخت بود، تصمیم بر این شد که از اشیائی مانند دندان وال برای شمارش استفاده شود. از این رو کم‌کم تغییرات دیگری حاصل شد و فلزات گرانبها، سکه، پول، و سپس ارز دیجیتال روی کار آمد.
لطفا تجربیات و نظرات خود را در مورد این مقاله با ما به اشتراک بگذارید.
