آیا تابه حال از دوچرخههای کابین هوای پاک استفاده کردهاید؟ اگر در شهرهای بزرگ مانند تهران، اصفهان، شیراز و غیره زندگی میکنید، بدونشک با کابین دوچرخههای هوای پاک یا حتی دوچرخهسواران این مجموعه روبهرو شدهاید. همانطور که میدانید این دوچرخهها در جهت بهبود تمیزی هوا، راحتی مسافران، جلوگیری از ترافیک و توسعه فرهنگ روی کار آمدند. این دوچرخهها در واقع فناوری برنامه غیرمتمرکز دنیای واقعی محسوب میشوند. اما برنامه غیرمتمرکز چیست؟
برنامه غیرمتمرکز فضای ارزهای دیجیتال،درست شبیه به دوچرخههای کابین هوای پاک عمل میکنند. این فناوری برای بهبود وضعیت ارزهای دیجیتال، جلوگیری از ازدحام و شلوغی و برای توسعه شبکههای بلاکچین روی کار آمد. دلیل دیگر تشابه برنامههای غیرمتمرکز و این دوچرخهها، نبود هیچ سیستم نظارتی است.
در ضمن فناوری برنامه غیرمتمرکز و دوچرخههای کابین هوای پاک هیچ مالک مشخصی ندارند. در واقع در دسترس عموم هستند. هر شخصی طبق خواسته خود و برحسب نیازش میتواند از این برنامهها در فضای ارزهای دیجیتال و از این دوچرخهها در فضای واقعی استفاده کند. با کیوسک آکادمی همراه باشید تا به درک کاملتری از برنامههای غیرمتمرکز دست پیدا کنید.
برنامه غیرمتمرکز چیست؟
آیا میدانید برنامه غیرمتمرکز چیست؟ برنامه غیرمتمرکز (DApp)نیز همانند برنامههای کاربردی است که بر روی تلفن همراه نصب میشوند و خدمات ویژهای را به شما ارائه میدهند. البته میزبان برنامه غیرمتمرکز، شبکههای بلاکچین هستند.
تصور کنید به تازگی در تلفن همراه خود برنامه کاربردی برای یافتن شغل نصب کردهاید. این برنامه در مرحله اول از شما میخواهد تا اطلاعات شخصی، شغلی و هویتی خود را ارائه دهید. اطلاعات در پشت پرده این برنامه کاربردی ذخیره میشود. بنابراین برنامه کاربردی طبق اطلاعاتی که شما ثبت کردهاید، یک مسیر شغلی برای شما در نظر میگیرد یا مشاغل مورد نظر را به شما پیشنهاد میدهد.
برنامه غیرمتمرکز نیز به همین صورت کار میکند، بر روی شبکه بلاکچین نصب میشود، اطلاعات شبکه ارزهای دیجیتال را ذخیره میکند، اما هیچ اطلاعاتی را به نمایش نمیگذارد. سپس براساس اطلاعاتی که دریافت کرده است، قراردادهای هوشمندی را تنظیم میکند. به عبارت دیگر، برنامه غیرمتمرکز یک رابط کاربری است.
این رابط طبق اطلاعاتی که به دست آورده و در پشت پرده ذخیره کرده است، نیاز فرد کاربر را میسنجد و بهترین پیشنهادات را به او نشان میدهد. برای مثال اگر شخصی به دنبال پیدا کردن یک بازی از ارز دیجیتال انجین کوین باشد، فناوری برنامه غیرمتمرکز پیشنهادات خوبی به او ارائه میدهد تا به نتیجه مطلوب آن شخص نزدیکتر باشد.
نگاهی مختصر به مفهوم اصلی برنامه غیرمتمرکز
فناوری برنامه غیرمتمرکز،پشتیبان شبکه بلاکچین محسوب میشود. به زبان سادهتر این فناوری همانند یک سرور اینترنتی پشتیبان در پشت پرده شبکه بلاکچین رمز ارزها حضور دارد. اگر بخواهیم به طور تخصصیتر به سوال برنامه غیرمتمرکز چیست پاسخ دهیم، باید بگوییم مجموعهای از کدهای برنامهنویسی عمومی این فناوری را به وجود آوردهاند.
این کدها در واقع زبان فناوری شبکه بلاکچین هستند که میتوانند با کاربران ارتباط برقرار کنند. از اینرو میتوان گفت، برنامه غیرمتمرکز از شبکه بلاکچین پشتیبانی میکند تا این شبکه رابطه بهتری با کاربران خود داشته باشد. همچنین، کاربران با کمک این فناوری میتوانند خواسته خود را با شبکه بلاکچین به اشتراک بگذارند.
برای مثال اگر کاربران به دنبال ایجاد یک بلوک جدید در شبکه رمز ارز اتریوم باشند، فناوری برنامه غیرمتمرکز به آنها کمک میکند تا سریعتر و راحتتر به خواسته خود دست پیدا کنند. همچنین برنامههای غیرمتمرکز میزبانی شبکههای بلاکچین را به خوبی انجام میدهند. هر کاربری که وارد این شبکهها شود، برنامه غیرمتمرکز از او استقبال میکند.
تا چه حدی با عملکرد برنامه غیرمتمرکز آشنا هستید؟
همه ما با برنامههای کاربردی و کاراییهای مختلف آنها آشنا هستیم. برنامه غیرمتمرکز نیز تا حدودی شبیه برنامههای کاربردی عمل میکند. البته میتوان گفت برنامههای غیرمتمرکز نسخه پیشرفته برنامههای کاربردی به حساب میآیند. اما کارایی برنامه غیرمتمرکز چیست؟ گذشته از شباهت این برنامهها با برنامههای کاربردی باید با نحوه عملکرد آنها نیز آشنا شویم.
برنامههای کاربردی به طور مدام بهروزرسانی میشوند، نسخههای جدید سعی میکنند اختلالات نسخههای قدیم را رفع کنند. برنامههای غیرمتمرکز نیز همینطور هستند. به طور کلی این برنامهها نسخه بهروز شبکه بلاکچین خواهند بود. علاوه براینکه رابط میان بلاکچین و کاربران هستند، خطاهای موجود در شبکههای بلاکچین را از بین میبرند.
برنامه غیرمتمرکز کدهای حاضر در قراردادهای هوشمند را شبیهسازی و اجرا میکند. سپس اگر کاربری برای هر یک از ارزهای دیجیتال درخواست کند، برنامه غیرمتمرکز براساس کدهای شبیهسازی خود میتواند خواسته کاربر را در سریعترین زمان ممکن برآورده سازد. به خاطر داشته باشید برنامههای غیرمتمرکز تا حدود زیادی شبیه به شبکههای کامپیوتری عمل میکنند.
چهار نمونه از مشخصات اصلی برنامه غیرمتمرکز چیست؟
اکنون که متوجه شدید برنامه غیرمتمرکز چیست، بهتر است با ویژگیها و مشخصات منحصربهفرد آن نیز آشنا شوید. همانطور که گفتیم این برنامه بر روی شبکه بلاکچین راهاندازی شد تا کاربران بتوانند در مدت زمان کمتری به هدف خود برسند و وضعیت شبکه بلاکچین سروسامان بیشتری پیدا کند.
اگر مثال دوچرخه کابین هوای پاک را به خاطر داشته باشید، پیشتر گفتیم برنامههای غیرمتمرکز همانند این دوچرخهها تحت مالکیت هیچ قشر و سازمان خاصی قرار ندارند و در دسترس عموم هستند. در ضمن این برنامههای غیرمتمرکز نیز به طور دقیق شبیه دوچرخههای هوای پاک، نقش بهترین میزبان را ایفا میکنند.
گذشته از همه مواردی که در این مقاله توضیح دادیم، برنامههای غیرمتمرکز کاراییها و اهداف مهمتری نیز دنبال میکنند، قبل از اینکه با این اهداف بهخصوص آشنا شوید، توصیه میکنیم 4 مشخصه اصلی برنامههای غیرمتمرکز را دنبال کنید. در ادامه این 4 مشخصه را به طور خلاصه شرح میدهیم:
عاری از هرگونه شکست
DAppها در مقایسه با سایر برنامههای موجود در شبکههای بلاکچین مطمئنتر هستند. بسیاری از متخصصان حوزه ارزهای دیجیتال بر این باورند که فناوری برنامههای غیرمتمرکز انقلاب جدیدی در شبکههای بلاکچین ایجاد کرد. پیش از این نیز گفتیم که برنامه غیرمتمرکز در پشت پرده شبکه بلاکچین اطلاعات مهمی را ذخیره میکند.
پس از ذخیره این اطلاعات در مواقع لازم، دادهها را محاسبه میکند. سپس براساس نیاز کاربران این دادهها را مورد بررسی قرار میدهد و کاربر را با منابع مورد نیازش آشنا خواهد کرد. طی اجرای این فرآیند برنامههای غیرمتمرکز هرگز دچار شکست یا اختلال نشدهاند، حتی تا حدود زیادی اختلالات شبکه بلاکچین را رفع کردهاند.
عمومی بودن
معماری و ساختار فناوری برنامه غیرمتمرکز به شکلی طراحی شده است که در دسترس عموم مردم قرار گیرد. برنامههای عمومی چیزی برای پنهان کردن ندارند. بدینترتیب، این فناوری در دسترس همه اعضای شبکه بلاکچین قرار دارد. از آنجاییکه به طور معمول کاربران سخت میتوانند به شبکه بلاکچین اعتماد کنند، حضور یک فناوری عمومی خیال آنها را راحت میکند.
بدینصورت، کاربر با کمک DAppمیتواند در شبکه بلاکچین خواسته خود را مشخص کند و به اجرای برنامه موردنظر خود مشغول شود. با وجود اینکه کلاهبرداران و بدافزارها همیشه در کمین سرمایه کاربران هستند، افراد با اعتماد به برنامه غیرمتمرکز عمومی میتوانند اهداف خود را بدون هیچ نگرانی دنبال کنند. عمومی بودن این برنامهها سبب دلگرمی کاربران میشود.
دارای مکانیسم عادلانه
فناوری برنامه غیرمتمرکز در شبکه بلاکچین به شکلی اجرا میشود که همه اعضای آن شبکه حقوق یکسانی خواهند داشت. در واقع همه کاربران تا حد مشخصی میتوانند خواستههای خود را با این فناوری در میان بگذارند. هیچ یک از کاربران در تغییر دادههای ثبتشده نسبت به کاربر دیگر،برتری ندارد.
DAppراهحلی برای این عدالت و برابری به وجود آورده است. کاربرانی که از فناوری برنامه غیرمتمرکز استفاده میکنند، به تعداد مشخصی از دادهها و تراکنشها دسترسی خواهند داشت. بنابراین اعتماد کردن به این فناوری تا حد زیادی امکانپذیر است. فراموش نکنید کاربران به هیچوجه نمیتوانند به اطلاعات ثبتشده در پشت پرده بلاکچین دسترسی داشته باشند.
توانایی استفاده از رمز ارزهای داخلی
فناوری برنامه غیرمتمرکز در هر شبکه بلاکچین اهداف خاصی را دنبال میکند. برای مثال اگر این فناوری در شبکه رمز ارز اتریوم حاضر باشد، به حمایت از این ارز دیجیتال مشغول میشود. همچنین هر کاربری که در راستای رسیدن به نتیجه دلخواه خود پا به این شبکه میگذارد، توسط DApp با رمز ارز اتریوم نیز آشنا میشود.
از اینرو این فناوری در هر شبکه رمز ارزی که واقع شود، تا جای ممکن از آن ارز دیجیتال حمایت میکند. همچنین سعی در تقویت شبکه اصلی رمز ارز موردنظر خواهد داشت. در ضمن فناوری برنامه غیرمتمرکز حاضر در شبکه اتریوم به کاربران راه جدیدی برای مبادله این ارز دیجیتال نشان میدهد و سعی میکند یک سیستم اقتصادی ویژه برای اتریوم به وجود آورد.
چند مدل برنامه غیرمتمرکز داریم؟
تا به اینجای مقاله تا حدودی با فناوری برنامه غیرمتمرکز آشنا شدید و فهمیدید این فناوری چطور عمل میکند و چه ویژگیهایی ویژهای دارد. حالا نوبت آشنایی با انواع این فناوری است. DAppهای مختلفی در شبکههای بلاکچین وجود دارند. هر یک از این برنامههای غیرمتمرکز وظیفه خاصی را به دوش میکشند. در اینجا 2 مدل از محبوبترین برنامههای غیرمتمرکز را برای شما شرح میدهیم:
برنامه غیرمتمرکز شبکه بیت کوین
برنامه غیر متمرکزی که در شبکه بلاکچین بیت کوین حضور دارد در مقایسه با فناوری برنامه غیرمتمرکز شبکه اتریوم از جذابیت کمتری برخوردار است، اما محبوبیت اولین رمز ارز دنیا باعث شد DApp بیت کوین بیش از سایر برنامههای غیرمتمرکز مورد توجه کاربران قرار گیرد. این فناوری در شبکه بیت کوین، انتقال تراکنشها را مدیریت میکند.
حتی بسیاری از تراکنشهای خارج از زنجیره بیت کوین به پشتیبانی فناوری برنامه غیرمتمرکز منتقل میشوند. در ضمن این فناوری به توسعه توان و ظرفیت شبکه بلاکچین بیت کوین نیز کمک میکند. البته در نظر داشته باشید، DApp بیت کوین مانع از ازدحام و شلوغی بیش از حد شبکه بلاکچین بیت کوین میشود.
برنامه غیرمتمرکز شبکه اتریوم
بر خلاف شبکه بلاکچین بیت کوین، شبکه اتریوم در راستای توسعه مستقیم فناوری برنامه غیرمتمرکز به وجود آمد. در واقع اتریوم قراردادهای هوشمندی را تنظیم کرد که از طریق همین فناوری توانایی کاربران را افزایش دهد. در ابتدا اتریوم از DApp به عنوان یک زبان برنامهنویسی ویژه استفاده میکرد. فناوری برنامههای غیرمتمرکز اتریوم برای پشتیبانی از سایر برنامههای کاربردی روی کار آمد.
با وجود اینکه رقبا بسیاری در مقابل اتریوم وجود داشتند، اما این شبکه رمز ارز توانست به نحو احسن از فناوری نوین برنامه غیرمتمرکز استفاده کند. در ادامه اتریوم به بهترین شبکه بلاکچین برای برنامههای غیرمتمرکز تبدیل شد. به خاطر داشته باشید انواع برنامههای غیرمتمرکز بر روی شبکه اتریوم با نامهای مختلفی خوانده میشوند.
مقایسه برنامههای غیرمتمرکز با سایر برنامههای کاربردی
اصلیترین تفاوت میان برنامههای غیرمتمرکز و سایر برنامههای کاربردی، نداشتن نظارت مرکزی این فناوری نوین است. برنامههای کاربردی دارای نیروی پشتیبانی مشخصی هستند و همچنین بر اساس یک سرور مرکزی عمل میکنند. در حالی که برنامههای غیرمتمرکز خود همانند یک سرور در شبکه بلاکچین حضور دارند.
همچنین کدهایی که از این فناوری پشتیبانی میکنند به صورت غیرمتمرکز بر روی شبکه بلاکچین اجرا میشوند. علاوه بر موارد ذکر شده برنامههای غیرمتمرکز با برنامههای کاربردی تفاوتهای دیگری نیز دارند که در اینجا به 4 مورد از این تفاوتها اشاره میکنیم.
چهار مورد از تفاوتهای اصلی برنامههای غیرمتمرکز و برنامههای کاربردی
- اگر سرور مرکزی برنامههای کاربردی خراب شود، این برنامهها از کار میافتند. همانطور که 12 مهر سال 1400 سرورهای اصلی فیسبوک دچار مشکل شد و برنامههای کاربردی واتساپ و اینستاگرام که وابسته به آن سرور بودند نیز از دسترس خارج شدند. در حالی که برنامههای غیرمتمرکز هیچ سرور مرکزی ندارند.
- برنامههای غیرمتمرکز توانایی بالایی در پاسخدهی به نیاز کاربران دارند. در حالی که برنامههای کاربردی نمیتوانند از درخواستهای زیاد کاربران پشتیبانی کنند و به طور معمول دچار اختلال میشوند.
- خوبیهای برنامههای غیرمتمرکز به قدری است که روزانه تعداد کاربران بیشتری به این فناوری علاقهمند میشوند در حالی که کمتر چنین اتفاقی برای یک برنامه کاربردی رخ میدهد.
- برنامههای غیرمتمرکز در برابر هر تغییر و سانسوری مقاوم هستند، در حالی که برنامههای کاربردی یک چارچوب و اصول خاص دارند. بنابراین نمیتوانند خارج از چارچوب خود با تغییرات سازگار شوند.
نتیجهگیری
سعی کردیم در این راهنما شما را با فناوری برنامههای غیرمتمرکز آشنا کنیم و سازوکار این فناوری را با شما در میان بگذاریم. همچنین به اهداف روی کار آمدن Dappها اشاره جزئی داشتیم. امیدواریم به پرسش برنامه غیرمتمرکز چیست پاسخ خوبی داده باشیم. اگر همچنان در درک مفهوم برنامههای غیرمتمرکز دچار مشکل هستید، پیشنهاد میکنیم بخش مقایسه برنامههای غیرمتمرکز و برنامههای کاربردی را دوباره بخوانید.
مقاله ما تا چه حدی توانست شما را با مفهوم برنامههای غیرمتمرکز آشنا کند. خوشحال میشویم نظر خود را با ما به اشتراک بگذارید.