کارت بانکی‌تان را در نظر بگیرید. اگر این کارت فیزیکی، دیجیتالی شود، به آن کیف پول غیر متمرکز (Decentralized Wallet) می‌گویند. همین‌قدر ساده! مهم نیست کارت شما مربوط به کدام بانک است، ملت، سامان، ملی، مسکن یا هر بانک دیگری. فقط این مهم است که شما تنها کسی باشید که از آن استفاده می‌کنید.
اگر فقط خودتان رمز کارت بانکی‌تان را دارید، نگهداری و مدیریت مبلغ درون آن فقط با شما است و می‌توانید برای هر کسی، پول بفرستید یا بگیرید، کارت بانکی شما حکم کیف پول غیر متمرکزی را دارد که هنوز دیجیتالی نشده.
در کیف پول ارز دیجیتال غیر متمرکز، به‌جای پول، ارز دیجیتال نگه می‌داریم. در این والت‌ها به‌جای رمز، از کلید خصوصی (Private Key) استفاده می‌شود که هیچ‌کس به‌جز صاحب کیف پول آن را ندارد. بنابراین کنترل کامل دارایی‌های درون آن فقط با شخص اوست و می‌تواند برای هر کسی که بخواهد به‌صورت همتا به همتا (Peer to Peer یا P2P) یعنی بدون واسطه، رمزارز بفرستد یا بگیرد.
تنها تفاوت کیف پول ارز دیجیتال غیر متمرکز با یک کارت بانکی، حضور بانک‌هاست. بانک رمز کارت را می‌داند و از تراکنش‌ها باخبر است اما در کیف پول‌های ارز دیجیتال، همه‌چیز بر بستر بلاکچین (Blockchain) انجام می‌شود و شخص ثالثی وجود ندارد. اگر با بلاک‌چین‌ها و نحوه کارکرد ارزهای دیجیتال آشنایی ندارید لازم است کمی درباره اینکه ارز دیجیتال چیست مطالعه کنید. (لینک پیشنهادی: خرید ارز دیجیتال)
مطالعه بیشتر: ارز دیجیتال چیست؟
تفاوت کیف پول متمرکز و غیر متمرکز
حالا که کیف پول غیر متمرکز را درک کردید، تفاوت آن با کیف پول متمرکز (Centralized Wallet) ساده است. فرض کنید برادر 8 ساله‌ای به نام رادین دارید و مادرتان یک کارت بانکی به او می‌دهد که پس‌اندازهای خود را در آن بریزد. رادین بدون حضور مادرتان نمی‌تواند از کارت بانکی استفاده کند. فقط مادر رمز کارت را می‌داند. بنابراین رادین کنترل زیادی روی پول درون کارت ندارد. اگر مادر نباشد نمی‌تواند چیزی بخرد یا برای کسی پولی بفرستد. حتی اگر مادرتان صلاح ببیند می‌تواند جلوی ارسال پول را بگیرد. پس‌انداز رادین در کنترل مادر است.
کارت بانکی رادین حکم کیف پول متمرکز را دارد. مادرتان به‌عنوان یک شخص ثالث، رمز کارت یعنی کلید خصوصی را دارد و دارایی درون آن را کنترل می‌کند. همچنین ارسال و دریافت پول تحت نظارت او انجام می‌شود. مادر از همه‌چیز خبر دارد و می‌تواند با اراده خود، اوضاع را کنترل کند. این یعنی کیف پول متمرکز.
کیف پول‌های متمرکز معمولا به یک شخص ثالث مثل صرافی ارز دیجیتال متکی هستند. نمونه آن کیف پول کیوسک است. در این نوع والت‌ها کلید خصوصی در دست صرافی است و کاربر از آن بی‌اطلاع است. به‌این‌ترتیب صرافی می‌تواند بر تراکنش‌ها نظارت داشته باشد. همیشه ریسک خیلی کمی هست که صرافی جلوی تراکنش را بگیرد یا در آن مداخله کند.
مطالعه بیشتر: کیف پول دیفای DeFi چیست
موضوع مهم دیگر امنیت است. وقتی فقط خودتان رمز کارت را داشته باشید می‌توانید مطمئن باشید که هیچ‌کس از آن خبر ندارند. اما اگر رمز کارت در دست مادر باشد ممکن است شخصی با دزدیدن کیف مادر و نفوذ به اپلیکیشن بانکی او که روی موبایلش نصب کرده رمز را بفهمد. به‌این‌ترتیب پس‌انداز رادین به خطر می‌افتد. شاید با یک تراکنش همه آن پول را بدزدند. البته که ممکن است رمز کارت را از شما هم بدزدند ولی وقتی رمز، در دست خود شماست، کنترل بیشتری بر آن دارید و احساس اطمینان بیشتری می‌کنید.
در کیف پول‌های متمرکز و غیر متمرکز نیز ممکن است صرافی، هدف حملات سایبری و هک شدن قرار بگیرد. نمونه آن صرافی FTX است که در سال 2022 هک شد و حدود 415 میلیون دلار از دارایی کاربران به سرقت رفت چراکه با نفوذ به صرافی می‌توان به کلید خصوصی کاربران دسترسی پیدا کرد.
مطالعه بیشتر: کیف پول کاغذی چیست
ممکن است کلید خصوصی از خود صاحب کیف پول ارز دیجیتال هم دزدیده شود. به‌همین‌دلیل همیشه توصیه می‌شود که این کلید خصوصی را در جای امنی به‌صورت مکتوب نگه دارید و تا حد امکان در اختیار شخص دیگری قرار ندهید. اما در این حالت، کاربر کنترل بیشتری بر آن دارد. در حالت اول، همه مسئولیت را به صرافی داده و خودش، حتی از اینکه کلید خصوصی چیست بی‌خبر است. درست مثل رادین که نمی‌داند رمز کارتش چیست.
علاوه بر موارد فوق، کیف پول‌های متمرکز و غیر متمرکز تفاوت‌های دیگری هم دارند که در جدول زیر آن‌ها را بررسی کرده‌ایم:
| ویژگی | کیف پول متمرکز | کیف پول غیر متمرکز |
|---|---|---|
| مالکیت | در دست شخص ثالث (حضانتی) | در دست کاربر (غیر حضانتی) |
| امنیت | کمتر | بیشتر |
| ناشناس بودن در تراکنش‌ها | همراه با پروسه شناسایی و احراز هویت | امکان انجام تراکنش ناشناس |
| قابلیت استفاده در برنامه‌های غیر متمرکز (DApp) | ندارد | دارد |
| پشتیبانی از کاربران | دارد | ندارد |
| کارمزد | بالاتر | کمتر |
| قوانین و نظارت | دارند | ندارند |
| سرعت تراکنش | بیشتر | کمتر |
| راحتی استفاده | بیشتر | کمتر |
| امکان ریکاوری | دارد | ندارد |
مطالعه بیشتر: کیف پول ارز دیجیتال
انواع کیف پول غیر متمرکز ارزهای دیجیتال
ازآنجایی‌که برای استفاده از اپلیکیشن‌های غیر متمرکز و خدمات دیفای (امور مالی غیر متمرکز یا DeFi) کاربران باید به کلید خصوصی خود دسترسی داشته باشند به کیف پول‌های غیر متمرکز کیف پول دیفای (DeFi Wallet) نیز می‌گویند. همچنین توکن‌های تعویض ناپذیر (Non-Fungible Token یا NFT) نیز بر بستر دیفای ایجاد و معامله می‌شوند. بنابراین کیف پول‌های غیر متمرکز، کیف پول NFT هم هستند.
وقتی صحبت از دیفای شود بحث درآمد زایی از ارز دیجیتال هم باز می‌شود. بنابراین اگر به فکر کسب درآمد از یلدفارمینگ Yield Farming)، استکینگ (Staking)، وام دادن و وام گرفتن (Lending)، بازی (Game) و مواردی ازاین‌دست هستید به یک کیف پول غیر متمرکز نیاز دارید. در آکادمی کیوسک اطلاعات بیشتری در مورد روشهای کسب درآمد از کریپتوکارنسی ارائه کرده‌ایم.
از دیدگاه کلی کیف پول‌های غیر متمرکز یا کیف پول‌های دیفای به دو دسته کیف پول‌های گرم (Hot Wallet) و سرد (ColdWallet) تقسیم می‌شوند که مهم‌ترین تفاوت آن‌ها در اتصال دائمی یا غیردائمی به اینترنت است.
| ویژگی و نوع کیف پول | کیف پول گرم | کیف پول سرد |
|---|---|---|
| دستگاه | موبایل یا کامپیوتر | دستگاه سخت‌افزاری شبیه USB |
| اتصال دائمی به اینترنت | دارند | ندارند |
| هزینه | غالبا رایگان | پولی |
| راحتی استفاده | راحت | دشوار |
| سطح امنیت | متوسط و کم | بالا |
| انواع | موبایل ولت، والت‌های افزونه‌های مرورگرها (که در دسته والت‌های نرم افزاری قرار می‌گیرند) | کیف پول کاغذی، کیف پول سخت‌افزاری |
مطالعه بیشتر: کیف پول نرم افزاری چیست؟
برای اطلاع از قیمت بایننس کوین و خرید بایننس کوین روی کیوسک حساب کنید.
بهترین کیف پول‌های غیر متمرکز
در ادامه به چند مورد بهترین کیف پول‌های غیر متمرکز ارز دیجیتال برای سال 2023 اشاره کرده و برای راحتی شما، ویژگی‌های آن‌ها را در یک جدول جامع مقایسه کرده‌ایم.
| ویژگی | متامسک | کوین‌بیس | تراست‌والت | کریپتودات‌کام | لجر |
|---|---|---|---|---|---|
| نوع | موبایل، افزونه مرورگر | موبایل، افزونه مرورگر | موبایل، افزونه مرورگر | موبایل، افزونه مرورگر، تحت وب و دسکتاپ | سخت‌افزاری، دسکتاپ و موبایل |
| سطح امنیت | خوب | متوسط | خوب | خوب | بالا |
| دارای اپ موبایل | بله | بله | بله | بله | بله |
| رابط کاربری | ساده | ساده | ساده | نسبتا پیچیده | پیچیده |
| متن‌باز | بله | خیر | بله | بله | خیر |
| قابلیت تنظیم کارمزد | بله | بله | بله | بله | بله |
| قابلیت ذخیره NFT | بله | بله | بله | بله | بله |
| امکان یلدفارمینگ | بله | بله | بله | بله | بله |
| یکپارچگی با سایر والت‌ها | قابلیت یکپارچه شدن با والت سخت‌افزاری | قابلیت یکپارچه شدن با والت سخت‌افزاری | قابلیت یکپارچه شدن با والت سخت‌افزاری | قابلیت یکپارچه شدن با والت سخت‌افزاری | قابلیت یکپارچگی با سایر والت‌ها مثل متامسک |
مطالعه بیشتر: کیف پول گرم
کیف پول غیر متمرکز در یک نگاه
کیف پول‌های غیر متمرکز عنصر مهمی در استفاده از خدمات دیفای و برنامه‌های غیر متمرکز (Decentralized Applications یا DApp) هستند. با‌این‌حال در هنگام انتخاب آن‌ها باید به عوامل مختلفی توجه کرد. اگر می‌خواهید از کیف پول برای درآمدزایی از ارزهای دیجیتال استفاده کنید باید سطح امنیت آن را به‌دقت کنترل کنید. بررسی نظرات کاربران و سرویس‌های مختلفی که کیف پول‌ها را از نظر امنیتی بررسی می‌کنند و نیز سابقه هک شدن آن والت اهمیت زیادی دارد. سعی کنید از کیف پول‌های چند امضایی استفاده کنید.
علاوه بر آن باید ببینیم آیا کیف پول، با بلاکچین موردنظر ما سازگاری دارد. اگر می‌خواهید از خدمات دیفای یک بلاکچین خاص مثل اتریوم یا کاردانو استفاده کنید باید والت مناسب آن را انتخاب کنید. درنهایت، داشتن واسط کاربری و امکانات مناسب اهمیت دارد. با انتخاب یک کیف پول مناسب راحتی زیادی را در هنگام معاملات و تراکنش‌های خود تجربه خواهید کرد.
مطالعه بیشتر: کیف پول چند امضایی
سوالات متداول
کیف پول غیر متمرکز یک کیف پول غیر حضانتی (Non-Custodial Wallet) است که کلید خصوصی را در اختیار کاربر قرار می‌دهد. این کیف پول‌ها به‌صورت نرم‌افزاری (Software Wallet) و سخت‌افزاری (Hardware Wallet) موجود هستند و هیچ شخص ثالثی بر دارایی کاربر تسلط ندارد.
بله والت‌های غیر متمرکز می‌توانند برای ذخیره، خرید و فروش NFT هم استفاده شوند.
ازآنجایی‌که در کیف پول‌های غیر متمرکز، کلید خصوصی در دست کاربر است و روی والت یا در سرورهای اینترنتی ذخیره نمی‌شود امکان دزدی و هک کردن کیف پول بسیار کم است. اما در والت‌های متمرکز، کلید خصوصی در دست صرافی است که اگر هک شود همه دارایی کاربران در معرض خطر قرار می‌گیرد.
منابع: dydx | bitkan
