رمز ارزها سن‌وسال زیادی ندارند، ولی در همین دوره کوتاه زندگی، توانسته‌اند تأثیر شگفت‌انگیزی در دنیای مالی آدم‌ها بگذارند. این‌روزها از معامله‌گران فوق‌حرفه‌ای وال استریت، تا کسانی که در دورافتاده‌ترین نقاط ایران در جست‌وجوی راهی برای تضمین آینده‌شان هستند، همه به ارز دیجیتال علاقه‌مند شده‌اند. توکن چیست و کوین چیست و تفاوت توکن و کوین در چیست هم ذهن خیلی از ایشان را مشغول کرده‌اند. در این مقاله می‌خواهیم به زبان ساده به تفاوت توکن و کوین بپردازیم و به همه این سؤال‌ها پاسخ بدهیم.
کوین چیست؟
برای درک بهتر تفاوت توکن و کوین ابتدا به تعریف کوین و توکن می‌پردازیم. کوین (coin) رمز ارزی است که بر پایه بلاک‌چین (blockchain) خودش ساخته شده، و معروف‌ترین نمونه آن بیت‌کوین است. این رمز ارزها از پایه راه‌اندازی می‌شوند و شبکه آن‌ها برای دست‌یابی به هدف خاصی طراحی شده است.
برای مثال، بیت‌کوین را به‌عنوان ذخیره‌گاه ارزشی مقاوم در برابر اعمال قدرت دستگاه‌های دولتی و واسطه‌ای برای معامله ساخته‌اند که سیاست پولی مطمئن و ثابتی دارد.
بیت‌کوین (Bitcoin)، لایت‌کوین (Litecoin)، بیت‌کوین‌کش (Bitcoin Cash) و کاردانو (Cardano) تنها چند نمونه از صدها رمز ارزی هستند که بلاک‌چین‌های اختصاصی خود را داشته و در دسته کوین‌ها قرار گرفته‌اند.
چگونه از کوین استفاده می‌شود؟
از کوین‌های دیجیتالی (digital coin) درست مثل سکه‌های واقعی استفاده می‌شود، یعنی برای انتقال ارزش. این رمز ارزها در اکوسیستم رمزنگاری، امکان پرداخت فراهم می‌کنند.
کوین‌های دیجیتالی، ارزشی را ذخیره می‌کنند که به‌طور مستقیم با عرضه و تقاضای آن‌ها در ارتباط است. به همین خاطر هم ارزش این ارزها در بیشتر موارد دچار نوسان می‌شود.
البته موارد استثنا هم وجود دارند. برای نمونه، رمز ارز دش (Dash) با نماد (DASH) این امکان را به دارنده آن می‌دهد که درباره تصمیمات پیشنهادی به شبکه دش، رأی بدهد.
اما در مورد بیت‌کوین، تنها راه به‌دست‌آوردن این رمز ارز، خرید یا استخراج آن است. البته می‌توانید پرداخت‌های بیت‌کوینی را هم از سوی کسانی که می‌خواهند پولی به شما پرداخت کنند، بپذیرید.
توکن چیست؟
توکن (token) به رمز ارزهایی گفته می‌شود که شبکه بلاک‌چینی برای خودشان ندارند. این رمز ارزها روی بلاک‌چین‌های دیگر ساخته می‌شوند. کاربران می‌توانند با استفاده از یکی از پلت‌فرم‌های فراوان موجود در اکوسیستم امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، توکن دیجیتالی ایجاد کنند.
تتر (Tether)، چین‌لینک (Chainlink)، آو (Aave)، و دای (Dai) هم چند نمونه از صدها توکن فعالی هستند که هرکدام برای منظور خاصی ایجاد شده و در عین حال، در بازار معاملاتی رمز ارزها هم خریدوفروش می‌شوند.
اتریوم (Ethereum) یکی از پرطرف‌دارترین توکن‌های موجود، به‌خاطر پشتیبانی از قراردادهای هوشمند است. بیشتر توکن‌های دیجیتالی که امروزه یافت می‌شوند، توکن‌های ای‌آرسی-۲۰ (ERC-20) هستند، چون پلت‌فرم اتریوم این امکان را می‌دهد که بالای بلاک‌چین اتریوم، توکن ایجاد شود.
توکن چگونه ایجاد می‌شود؟
هرکسی با دانش کافی درباره بلاک‌چین و قراردادهای هوشمند، می‌تواند توکن بسازد و شاید این فرایند ۵ دقیقه بیشتر زمان نگیرد! اما صرف ایجاد توکن دیجیتالی جدید، ثروتمندشدن در بازار رمز ارز را تضمین نمی‌کند؛ توکن هم مانند کوین، باید میان کاربران دنیای رمز ارزها پذیرفته شود تا ارزش خود را در بازار پیدا کند.
خیلی از ارائه‌دهندگان رمز ارز، ترجیح می‌دهند ارز خود را ابتدا روی بستر بلاک‌چین دیگری ایجاد کنند. در قدم بعدی، اگر آن رمز ارز پذیرفته شد و به موفقیت رسید، بلاک‌چین اختصاصی برایش طراحی می‌کنند.
برای نمونه، بایننس کوین (Binance Coin) ابتدا روی بستر ای‌آرسی-۲۰ راه افتاد و بعد از موفقیت در بازار، بلاک‌چین اختصاصی بی‌ای‌پی۲ (BEP2) را برایش طراحی کردند.
توسعه‌دهندگان برای ایجاد توکن دیجیتالی، بر مبنای استانداردهای موجود برای ایجاد توکن‌های جدید و با استفاده از زبان‌های برنامه‌نویسی مختلف، قرارداد هوشمند توکن را ایجاد کرده و با استفاده از ابزارهای موجود، آن را در بلاک‌چین مدنظر راه‌اندازی می‌کنند.
چگونه از توکن‌های دیجیتال استفاده می‌شود؟
توکن‌ها هم مانند کوین‌ها، امکان انتقال ارزش را فراهم می‌کنند، اما توکن دیجیتالی فقط ابزار پرداخت نیست و مزایای دیگری هم دارد. هرکسی توکن خودش را با ویژگی‌های خاصی ایجاد می‌کند.
برای مثال، مرورگری به‌نام بریو (Brave) که متمرکز بر حریم خصوصی است، از بیسیک اتنشن توکن (Basic Attention Token) با نماد بت (BAT) برای پاداش‌دادن به کاربرانش برای مرور وب استفاده می‌کند. کاربران این مرورگر، وقتی تبلیغات منتشرشده با همکاری بریو را تماشا می‌کنند، رمز ارز بت پاداش می‌گیرند.
بنابراین هر توکنی، استفاده‌های خودش را در پلت‌فرم ارائه‌دهنده آن توکن دارد. با توکن‌ها کارهای مختلفی می‌توان انجام داد، اما در عین حال این دارایی‌های دیجیتال در بازار رمز ارز، معامله هم می‌شوند.
دارنده توکن که آن را به‌طور مستقیم از پلت‌فرم مربوطه، به‌عنوان پاداش یا سهمی از آن دریافت کرده یا حتی از بازار رمز ارز خریده، تصمیم می‌گیرد که آن را استفاده کند، یا دوباره در بازار عرضه کرده و بفروشد.
انواع توکن‌ها چه هستند؟
انواع مختلف توکن دیجیتالی بر اساس اهداف استفاده متفاوتی شکل می‌گیرند. در این بخش به ۶ مورد از رایج‌ترین انواع توکن اشاره می‌کنیم:
توکن‌های اوراق بهادار
این توکن‌ها به‌عنوان اثبات سرمایه‌گذاری در دارایی‌های دنیای واقعی، مانند سهام و درآمدهای ثابت عمل می‌کنند. این توکن‌ها را هنگام عرضه توکن امنیتی (Security Token Offering) یا اس‌تی‌اُ (STO) صادر می‌کنند.
توکن‌های کاربردی
این توکن‌ها طوری طراحی شده‌اند که به سرویس یا محصول خاصی دسترسی می‌دهند. برای مثال، توکن اف‌آی‌ال (FIL) می‌تواند به پلت‌فرم فایل‌کوین (Filecoin) دسترسی پیدا کند.
توکن‌های دارایی
این توکن‌های دیجیتالی به دارایی‌های دنیای واقعی، مانند املاک و مستغلات، طلا و غیره متصل شده‌اند. در این حالت، هر توکنی نشان‌دهنده سرمایه‌گذاری در دنیای واقعی است.
کوین‌های ثابت
استیبل‌کوین یا کوین ثابت (stablecoins) توکن‌های دیجیتالی هستند که ارزش ثابت دارند. این رمز ارزها اغلب به ارزهای فیاتی مانند دلار (USD) یا یورو (EUR) متصل هستند.
توکن‌های غیرقابل معاوضه
توکن‌ها یا رمز ارزهای غیرقابل معاوضه (Non-Fungible Token) نشان‌دهنده آیتم‌های منحصربه‌فردی هستند که ممکن است واقعی یا مجازی باشند. آیتم‌های مورداستفاده در بازی‌های ویدئویی، نمونه‌هایی از این توکن‌ها هستند.
توکن‌های پرداخت
این توکن‌ها تقریبا شبیه سکه‌های دیجیتالی عمل می‌کنند، یعنی انتقال پول در ازای دریافت کالاها و خدمات را برای دارندگان امکان‌پذیر خواهند کرد.
بعضی سرویس‌ها، توکن‌های پرداخت (payment token) را برای رهایی از واسطه‌ها ایجاد می‌کنند. در بیشتر موارد، کاربران برای استفاده از این توکن‌ها به‌جای روش‌های سنتی پرداخت، پاداش می‌گیرند. در مقایسه با ساخت صفر تا صد کوین، ایجاد توکن از طریق پلت‌فرم اتریوم زمان بسیار کمتری می‌گیرد و برای کسانی که در ابتدای راه عرضه توکن هستند، بسیار به‌صرفه‌تر است.
با تعریف‌هایی که از کوین و توکن، و همین‌طور کاربری آن‌ها ارائه دادیم، حتما به تفاوت توکن و کوین هم پی برده‌اید. با این حال در ادامه توضیح بیشتری درباره تفاوت توکن و کوین داده و به نمونه‌هایی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.
تفاوت توکن و کوین در هدف + چند نمونه از کوین و توکن
در واقع هدف از ایجاد توکن‌های دیجیتالی، استفاده در اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز یا همان دی‌اپ‌ها (dApps) است. وقتی توسعه‌دهنده‌ها، توکن‌های خودشان را درست می‌کنند، می‌توانند تعداد توکن موجود در چرخه و همین‌طور محل ارسال آن‌ها را هم تعیین کنند.
بعد از راه‌اندازی توکن دیجیتالی، کاربران پلت‌فرم موردنظر، برای استفاده از قابلیت‌ها و امکاناتش، باید از توکن انحصاری آن پلت‌فرم استفاده کنند. برای نمونه، توکن میوزیکوین (Musicoin) با نماد میوزیک (MUSIC) امکان دسترسی به ویژگی‌های مختلف پلت‌فرم میوزیکوین، مانند تماشای موزیک ویدئو یا پخش ترانه را فراهم می‌کند.
صرافی رمز ارز بایننس (Binance) هم توکن اختصاصی خودش را دارد. کاربرانی که با توکن بایننس با نماد بی‌ان‌بی (BNB) در این صرافی معامله می‌کنند، ۵۰درصد کارمزد کمتر پرداخت می‌کنند.
بعضی توکن‌های دیجیتالی به‌منظور کاملا متفاوتی ایجاد شده‌اند، یعنی نشانه‌ای از یک چیز فیزیکی هستند. تصور کنید می‌خواهید خانه‌تان را با استفاده از قرارداد هوشمند بفروشید. مسلما نمی‌توانید خانه خود را در قرارداد هوشمند جای بدهید! در عوض، می‌توانید از توکنی استفاده کنید که نشانه خانه شماست.
رمز ارز وی‌پاور (WePower) با نماد (WPR) نمونه خوبی از توکن‌هایی است که نشان‌دهنده چیزهای فیزیکی هستند. این توکن، نشانگر برق است. پروژه وی‌پاور دی‌اپی است که به کاربران اجازه می‌دهد برق را روی بلاک‌چین و از طریق قراردادهای هوشمند، خریدوفروش کنند. هر توکن آن هم نشانگر مقدار انرژی مشخصی است.
به‌طور کلی کوین‌ها روشی برای پرداخت هستند، پول‌های دیجیتالی هستند که می‌توان برای خریدوفروش از آن‌ها استفاده کرد؛ اما توکن‌ها ممکن است سهمی از شرکت یا پلت‌فرم باشند، دسترسی به محصولات یا خدمات آن را ممکن کنند، یا خیلی کارهای دیگر انجام بدهند.
برای درک بهتر تفاوت توکن و کوین به این مورد مهم توجه کنید که شما با کوین می‌توانید توکن بخرید، ولی با توکن نمی‌توانید کوین خریداری کنید. کوین‌های دیجیتالی به‌طور مستقل عمل می‌کنند، اما توکن‌های دیجیتالی، استفاده مشخصی در اکوسیستم پروژه موردنظر دارند.
جمع‌بندی تفاوت توکن و کوین
کوین دیجیتالی رمز ارزی است که بر پایه بلاک‌چین خودش ساخته شده و در بیشتر موارد، برای پرداخت استفاده می‌شود. توکن دیجیتالی به رمز ارزهایی گفته می‌شود که بلاک‌چینی برای خود نداشته و روی بلاک‌چین‌های دیگر ساخته می‌شوند.
اصلی‌ترین تفاوت توکن و کوین در آن است که کوین‌ها پول‌های دیجیتالی محسوب می‌شوند که می‌توان برای خریدوفروش از آن‌ها استفاده کرد؛ اما توکن‌ها به‌طور معمول سهمی از پلت‌فرم هستند یا دسترسی به محصولات و خدمات آن را ممکن می‌کنند.
حالا که متوجه تفاوت توکن و کوین شدید، به نظرتان سرمایه‌گذاری روی کدام‌یک آینده بهتری دارد؟ آیا ممکن است در آینده دوقطبی کوین و توکن به وجود بیاید و یکی بر دیگری غلبه کند؟ نظرات خود را با سایر خوانندگان کیوسک هم به اشتراک بگذارید.
