بسیاری از شما ممکن است در مورد اثبات دانش صفر چیزهایی شنیده باشید اما در واقع مفهوم آن را نمی‌دانید. همان‌طور که به یاد دارید، در درس هندسه دوران مدرسه، ما اندازه و درجه زوایای داخل یک مثلث را بدون داشتن اطلاعات اضافی اثبات می‌کردیم. درواقع اطلاعات زیادی در دست نداشتیم و با دانش محدود، درجه هر زاویه را به اثبات می‌رساندیم.
به این عمل که بدون افشای اطلاعات اضافی، موضوعی را به طرف مقابل خود ثابت کنیم، اثبات دانش صفر می‌گویند. حال که این موضوع امری همه‌گیر شده‌است بد نیست با این مفهوم بیشتر آشنا شوید. در ادامه کیوسک آکادمی مفهوم اثبات دانش صفر ZKP را به شما آموزش می‌دهد.
آیا می‌دانید منظور از اثبات دانش صفر چیست؟
در این مقاله قصد داریم مقدمه‌ای از مفهوم اثبات دانش صفر را در اختیار شما بگذاریم. پس از گذشتن از دوره کنترل مداوم اطلاعات افراد و نادیده گرفتن حریم خصوصی آنها، اکنون وارد عصر جدیدی شده‌ایم. در حال حاضر دنیای مجازی و رمزارزها مشعل تغییرات را در دست دارند. بعد از روی کار آمدن فناوری بلاکچین که امنیت بالایی داشت، امروزه با فناوری دیگری به نام اثبات دانش صفر روبه‌رو هستیم.
این سیستم سطح بالایی از امنیت را فراهم می‌کند. طی ZKP یک کاربر بدون به اشتراک‌گذاشتن اطلاعات اضافی می‌تواند مقدار مطلقی را به کاربر دیگر ثابت کند. ماهیت اصلی این مفهوم، اثبات داشتن دانشی بدون آشکار کردن آن است. نشان دادن اینکه شما از چیزی با خبر هستید بدون اینکه آن را به زبان آورید یا اطلاعاتی را فاش کنید، اصلی‌ترین چالش اثبات دانش صفر محسوب می‌شود.
درک مفهوم ZKP سخت به نظر می‌آید؟ اما باید بدانید این اثبات چندان هم دشوار نیست. برای اثبات
یک موضوع، یک کاربر تنها باید از اطلاعات مخفی باخبر باشد. به این ترتیب، کاربر دیگر بدون اطلاع از اطلاعات مخفی واقعی، نمی‌تواند این اطلاعات را به دیگران منتقل کند.
چند مورد مهم در اثبات دانش صفر
آیا این پروتکل جدید خوب است؟ آیا همان راه‌حلیست که ما دنبالش هستیم؟ برای پاسخ این پرسش‌ها بهتر است نگاهی به توضیحات مفید و مختصر زیر بیندازید.
اثبات دانش صفر تاکنون ثابت کرده‌است که می‌تواند مشاغل شرکتی را مدیریت کند. البته این پروتکل شبیه دفتر عمومی نیست که همه افراد بتوانند معاملات شما را ببینند. ZKP در ذخیره‌سازی اطلاعات نیز اهمیت خاصی دارد. در واقع بلاکچین بهترین ایده برای ذخیره کردن اطلاعات حساس نیست.
از آنجاییکه بسیاری از شرکت‌ها با اطلاعات خصوصی سروکار دارند ZKP در پروتکل حریم خصوصی شرکت‌ها نقش مهمی ایفا می‌کند. اثبات دانش خصوصی نه تنها زنجیره بلوکی بازار رمز ارزها را بهبود می‌بخشد بلکه می‌تواند شما را از شر تمام مسائل منفی خلاص کند. شرکت‌هایی که به بلاکچین علاقه ندارند، می‌توانند از اثبات دانش صفر استفاده کنند.
اثبات دانش صفر چه کاربردی دارد؟
در این بخش، ما به طور عمده در مورد برخی از کاربردهای اصلی ZKP توضیح می‌دهیم. پس از درک عمیق اصول اساسی این سیستم بهتر است در کاربردهای مهم آن تامل کنیم. در ادامه چند نمونه از این کاربردهای مهم ذکر شده‌است.
فناوری بلاکچین
این روش جدید در دنیای رمز ارزها بسیار قوی عمل می‌کند. به طور کلی استفاده از سیستم اثبات دانش صفر در بلاکچین امیدوارکننده است زیرا ZKP می‌تواند زنجیره‌های فعلی بلوک را به خواسته‌های خاص شرکت وفق دهد. این عمل بیشتر در راستای حفظ حریم خصوصی و مراقبت از دادهها انجام می‌گیرد.
در فناوری بلاکچین، حتی اگر فرستنده، گیرنده، و سایر داده‌های معامله ناشناس باشند، اثبات دانش صفر به منظور اطمینان از صحت معاملات استفاده می‌شود. در واقع فناوری بلاکچین دارای ZKP، به پروتکل کلی امن دولت جهانی مربوط است.
ZK-SNARKs
این پروتکل ZKP نیز راهی برای اثبات برخی از حقایق محاسباتی است. در واقع ZK بدون افشای اطلاعات اضافی، حقایق مربوط به دادهها را محاسبه می‌کند. ZK-SNARKs از ابزار رمز ارزهایی به حساب می‌آیند که موسس بلاکچین ZKP هستند.
ZK-SNARKs برای تایید معاملات و قراردادهای هوشمند استفاده می‌شوند. ناگفته نماند در این سیستم، حریم خصوصی کاربران همچنان محفوظ باقی می‌مانند. در نظر داشته باشید ZK به سرعت قابل بررسی و بسیار یکپارچه است.
Zcash
طی پروتکل اثبات دانش صفر می‌توان Zcash را یک دفتر توزیع تکثیرشده توصیف کرد. درواقع Zcash سیستمی برای قراردادن اطلاعات شخصی در فناوری بلاکچین است. فراموش نکنید Zcash عملکردی مشابه بیت‌کوین دارد. Zcash برای رمزگذاری اطلاعات استفاده می‌شود و فقط به اشخاص معتبر اجازه دسترسی به اطلاعات را می‌دهد. اشخاصی که کلیدهای رمزگشایی داشته باشند.
آشنایی با انواع اثبات دانش صفر
الگوریتم‌های رمز ارزها پایه‌ترین مثال سیستم اثبات دانش صفر محسوب می‌شوند. ورود ZKP به سیستم احراز هویت کمک می‌کند و آن را از خطر هرگونه سرقت اطلاعاتی مصون می‌دارد. با این وجود، بسیاری از افراد هنوز هم در مورد عملکرد اثبات دانش صفر شک و تردید قابل توجهی دارند.
لازم به ذکر است درک پیچیدگی‌های عملکرد ZKP با کمک مثال‌های متناسب میسر می‌شود. از زمان ظهور این سیستم، مثال‌های زیادی برای نشان دادن نحوه عملکرد آن به وجود آمده‌است. مثال‌های روشن از عملکرد اثبات دانش صفر، با برداشت اساسی از صفات این سیستم گرد آمده‌اند.
چهار خصوصیت مهم اثبات دانش صفر
پروتکل ZKP ویژگی‌های بسیاری دارد. در طی این مقاله 4 ویژگی مهم آن را شرح می‌دهیم:
اثبات‌کننده نمی‌تواند چیزی از پروتکل یاد بگیرد
در طی روند اثبات، اثبات‌کننده از چیزی که خودش ثابت می‌کند مطلب جدیدی نمی‌آموزد. مفهوم اساسی اثبات دانش صفر همین موضوع است. در پروتکل ZKP صفر درصد از اطلاعات انتقال می‌یابد. در نظر داشته باشید پروتکل‌های مشابهی نیز وجود دارند که سعی می‌کنند میزان جزئی از اطلاعات را انتقال دهند.
اثبات‌کننده نمی‌تواند تاییدکننده را دور بزند
اگر کاربر اثبات کننده از اطلاعات مخفی بی‌اطلاع باشد تنها می‌تواند کاربر تاییدکننده را فریب دهد. با افزایش طول و تعداد دوره‌های پروتکل اثبات دانش صفر، احتمال فریب خوردن تاییدکننده کاهش می‌یابد.
تاییدکننده نمی‌تواند اثبات‌کننده را دور بزند
تاییدکننده حتی با زیرپا گذاشتن قوانین نیز نمی‌تواند به اطلاعات پروتکل دست پیدا کند. تاییدکننده تنها می‌تواند انتخاب کند که چه زمانی بپذیرد که اثبات‌کننده از اطلاعات مخفی باخبر است. اثبات‌کننده همیشه تنها یک راه‌حل را از میان تمام راه‌حل‌ها نشان می‌دهد. در واقع با این کار اطلاعات مخفی را دست نخورده نگه‌می‌دارد.
تاییدکننده در مقابل شخص سوم، نمی‌تواند خود را اثبات‌کننده معرفی کند
همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، هیچ اطلاعاتی از اثبات‌کننده به تاییدکننده منتقل نمی‌شود. این امر اجازه نمی‌دهد تاییدکننده خود را اثبات‌کننده معرفی کند. حتی با این وجود، برخی از پروتکل‌های ZKP در معرض آسیب و خطر قرار می‌گیرند. در واقع امکان جعل هویت‌های مطلوب در اثبات دانش صفر وجود دارد.
آیا از مزایای اثبات دانش صفر مطلع هستید؟
تا اینجای مقاله متوجه شدید که پروتکل اثبات دانش صفر دارای الگوریتمی است که بدون نشان دادن اطلاعات
اضافی، رونوشتی از دادهها را تولید و ارائه می‌کند. فراموش نکنید گواهی‌های ZKP از گواهی‌های حاصل از تعامل اثبات واقعی، قابل تفکیک و تشخیص است. حال این سوال پیش می‌آید این سیستم چه مزیت‌هایی دارد؟ آیا این سیستم بر روی روند کار تاثیر مثبتی می‌گذارد؟
در حقیقت هیچ اطلاعاتی درباره اثبات‌کننده فاش نمی‌شود و این یکی از مزایای سیستم اثبات به حساب می‌آید. البته اثبات‌کننده هم باید شواهدی برای اثبات ادعای خود در دست داشته باشد. به خاطر داشته باشید که این سیستم اثبات مزایای زیادی نسبت به بیشتر ابزارهای رمز عبور دارد.
این سیستم در طیف وسیعی از بازارها، محل ضبط دادهها، محل فروش، بانکداری، و سایر موارد به کار می‌رود. در اینجا به 5 مزیت اساسی ZKP اشاره می‌کنیم:
- حفاظت از دادهها در برابر مجرمان و حتی دولت
- جایگزینی منحصربه فرد برای رمز عبور تک مرحله‌ای
- امن نگه‌داشتن پرداخت‌ها و تراکنش‌های آنلاین
- تایید اعتبار و صحت بلاکچین‌ها
- حفاظت از حساب کاربران
چرا پروژه انیگما مهم است؟
پروژه انیگما که در سال 2015 متولد شد، از حریم خصوصی فناوری‌های غیر متمرکز محافظت می‌کند. در واقع می‌توان گفت، انیگما موجب تغییر واقعی در تصویب حریم خصوصی فناوری‌های غیر متمرکز شد. این پروژه راه‌حل اصلی بحران حفاظت از حریم خصوصی است.
امروزه با مشکلات بسیاری روبه‌رو هستیم که تهدیدی برای دادهها، حریم خصوصی و امنیت فناوری‌ها به حساب می‌آیند. پروژه انیگما بخش اساسی یک اینترنت امن‌تر، پایدارتر و دنیای فناوری بهتر است. انیگما آینده اینترنت را تامین می‌کند. آیا می‌خواهید اینترنت بهتری برای حفظ حریم خصوصی خود داشته باشید؟
به خاطر بسپارید انیگما شبکه‌های متمرکز بر حریم خصوصی را ایجاد و پشتیبانی می‌کند. شبکه مورد نظر پشتیبانی انیگما دارای بلاکچینی منحصربه‌فرد است که به کمک آن می‌توان محاسبات داده‌های رمز ارزها را انجام داد. وظیفه اصلی این پروژه در اثبات دانش صفر حفظ حریم خصوصی به نفع همگان است.
انیگما محصولی تولید می‌کند که بر محافظت از داده‌های خصوصی و حساس تمرکز دارد. پروژه انیگما دادهها را به ایمن‌ترین شکل ممکن محاسبه می‌کند. از آنجاییکه انیگما شبکه اینترنتی غیر متمرکزی را ایجاد کرده‌است، کاربران و برنامه‌های کاربردی می‌توانند علاوه بر حفظ امنیت خود، توسعه و گسترش یابند. در نتیجه پروژه انیگما از اهمیت بالایی برخوردار است.
اثبات دانش صفر چه نقشی در بلاکچین دارد؟
در پاسخ به این پرسش باید گفت، دانش صفر بدون شک عامل مهمی در فناوری بلاکچین است. همان‌طور که می‌دانید فناوری بلاکچین معایب و مزایای خاص خود را دارد. درست است که در ابتدا بسیار امیدوارکننده بود اما در واقعیت این فناوری شگفت‌انگیز خطاهای زیادی داشت. ناگفته نماند همین خطاها موجب کندی عملکرد بلاکچین شد.
با ظهور اثبات دانش صفر در فناوری بلاکچین، مزایای این فناوری در صنایع مختلف به طور قابل توجهی افزایش یافت. برای مثال شاید هنگام نشان دادن گواهینامه رانندگی خود به متصدی بار به منظور تایید هویتتان فکر کنید اطلاعات شخصی خود را بیش از حد لازم فاش کرده‌اید.
اثبات این دانش این فرصت را به شما می‌دهد که تنها داده‌های مورد نیاز را با دیگران به اشتراک بگذارید. این روزها شانس یافتن راه‌حل‌هایی که بتوانند از حریم خصوصی و امنیت اطلاعات کاربر حفاظت کنند بسیار کم است.
همان‌طور که می‌دانید فناوری بلاکچین گزینه قابل اعتمادی در به دست آوردن حریم خصوصی و امنیت مطلوب در جهت تبادل اطلاعات است. اما این فناوری خیلی شفاف نیست. بنابراین ZKP به عنوان راه‌حل برجسته‌ای در راستای دستیابی به الزامات محرمانه بودن معاملات در نظر گرفته می‌شود.
پیاده‌سازی اثبات دانش صفر در فناوری بلاکچین
ممکن است از خود بپرسید ZKP چه نقشی در فناوری بلاکچین دارد؟ بیایید با هم بررسی کنیم که اثبات این دانش چگونه بلاکچین را تغییر می‌دهد. البته شاید تا به اینجای مقاله دلایل مختلف استفاده از ZKP در بلاکچین را پیش‌بینی کرده باشید. این اثبات می‌تواند باعث رشد بلاکچین شود.
همچنین فراموش نکنید ZKP کنترل و امنیت اطلاعات کاربران را بهبود می‌بخشد. درنتیجه از تغییر دنیای بلاکچین توسط اثبات دانش صفر تعجب نکنید. برای اینکه بفهمید ZKP چگونه در بلاکچین استفاده می‌شود، اجازه دهید دو مورد از کاربرد آن را در سیستم بلاکچین شرح دهیم.
برنامه‌های پیام‌رسان فناوری بلاکچین
مهم‌ترین کاربرد ZKP در بلاکچین به برنامه‌های پیام‌رسان اشاره دارد. رمزدار کردن پیام‌ها مانع از دخالت و مشاهده هر شخص سومی می‌شود. در واقع ZKP ارتباط میان دو نفر را محفوظ نگه‌می‌دارد. به طور کلی کاربران برای استفاده از سیستم‌های پیام‌رسان، باید هویت خود را به تایید و تشخیص این برنامه‌ها برسانند.
اثبات دانش صفر شرایطی فراهم می‌کند که بدون ارائه اطلاعات اضافی کاربران به این برنامه‌های پیام‌رسان دسترسی یابند. بنابراین، ZKP در برنامه‌های پیام‌رسان فناوری بلاکچین تاثیر بسزایی دارد.
فرآیندهای احراز هویت
انتقال اطلاعات با کمک سیستم‌های در حال توسعه یکی از الویت‌های بزرگ شرکت‌ها محسوب می‌شود. ZKP می‌تواند بستر ایده‌آلی برای انتقال اطلاعات حساس فراهم کند. ZKP متناسب با نوع استفاده کاربران و بدون ارائه اطلاعات اضافی کانال امنی ایجاد می‌کند. پس می‌توان گفت، اثبات دانش صفر نقش قابل توجهی در جلوگیری از نشت اطلاعات و دادهها دارد.
جمع‌بندی
با معرفی سیستم اثبات دانش صفر و کاربرد بیشتر آن، همه چیز تغییر می‌کند؛ با وجود اینکه بلاکچین یک پلتفرم فوق‌العاده امنیتی است و همه به آن امیدوار هستند.ZKP بساط امنیتی بیشتر را فراهم می‌کند. با کمک توضیحات ذکرشده در بالا، می‌توانید به درک روشنی از اثبات دانش صفر دست پیدا کنید.
اطلاعات ارائه‌شده در این مقاله به چشم‌انداز طولانی مدت ZKP اشاره دارد. در نظر داشته باشید اثبات دانش صفر به طور قطع به عنوان راه‌حلی مکمل در چالش‌های مختلف فناوری بلاکچین ظهور کرده‌است. ناگفته نماند کاربران نیز از طریق ZKP می‌توانند کنترل و اثبات بهتر داده‌های خود را به دست گیرند.
اگر به مفهوم اساسی اثبات دانش صفر علاقه‌مند شدید، نظرات خود را با آکادمی کیوسک به اشتراک بگذارید.
نظرات بسته شده است.