فورک چیست؟ دنیای ارزهای دیجیتال، بسیار پیچیده است. حتی اگر یک بار هم درمورد این بازار مطالعه کرده باشید، اصطلاح «فورک» به گوشتان خورده است. در این مقاله سعی کردیم که جواب کاملی به سوال « فورک چیست ؟» بدهیم و در ادامه با انواع فورک و دلایل رخ دادن آنها، چگونگی کارکرد آن و اثراتش آشنا شویم. اگر می‌خواهید مفاهیم مربوط به این اصطلاح را بشناسید با مقاله فورک چیست ، همراه باشید.
فورک چیست؟
پروتکل هر ارز دیجیتال توسط برنامه‌نویسان تعیین می‌شود. وقتی قوانین تعیین شده مورد پذیرش همگان باشد، ارز دیجیتال مورد نظر تا ابد با همان پروتکل تعریف شده به فعالیت خود ادامه میدهد. اما اگر به هر دلیلی آن پروتکل پذیرفته نشود، قوانین ارز دیجیتال مورد نظر، نیازمند بهروز رسانی خواهد بود. بنابراین برنامه‌نویسان با تغییر در زنجیره بلوکی اصلی و ایجاد یک بلاک چین نو که در اصطلاح به آن فورک می‌گویند، مشکل را حل می‌کنند. اما واژه فورک چیست ؟ کلمه «فورک» یا «انشعاب» از علم برنامه‌نویسی آمده است. در علم برنامه‌نویسی با کپی یک برنامه و ایجاد تغییراتی در آن، برنامه‌ای جدید ساخته می‌شود که در واقع انشعابی از برنامه سابق است.
فورک چه زمانی اتفاق می‌افتد؟
وقتی توسعه‌دهندگان یا کاربران تصمیم می‌گیرند که ویژگی مهمی در رمز ارز مورد نظر نیاز به تغییر دارد، فورک یا انشعاب رخ میدهد. این اتفاق می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. مثلا می‌تواند به دلیل یک هک بزرگ و مشکل در سیستم امنیتی باشد؛ همانطور که در مورد اتریوم اتفاق افتاد. حتی ممکن است به دلیل یک اختلاف اساسی در جامعه، فورک رخ دهد؛ همانطور که در مورد بیت کوین و بیت کوین کش دیدیم.
انواع فورک چیست؟
دو نوع فورک وجود دارد که شباهت زیادی به یکدیگر دارند. سافت فورک‌ها در بیشتر گره‌ها هماهنگ هستند و هارد فورک‌ها باید در کلیه گره‌ها هماهنگ باشند.
سافت فورک
سافت فورک پروتکل موجود را با شرایط فعلی بلاک چین یا رمزارز مورد نظر سازگارتر می‌کند. در واقع، سافت فورک یک بروزرسانی در نرم افزار بوده که با نسخه‌های قدیمی سازگار است. به عبارتی سافت فورک شامل هر تغییر سازگار با گذشته، در رمز ارز است. مثلا این سازگاری می‌تواند تنظیم دقیق جزئیات مربوط به اندازه بلوک‌ها یا تغییر جزئی در مشخصات معامله باشد.
اکثریت قریب به اتفاق کاربران در شبکه باید موافق تغییر و ساخت سافت فورک باشند. در نهایت همه شرکت‌کنندگان چه نرم‌افزار خود را آپدیت کرده و چه نکرده باشند، می‌توانند انشعاب جدید را تشخیص دهند و فعالیتشان را با شبکه سازگار کنند.
در واقع هنگامی که سافت فورک اتفاق می‌افتد، رایانه‌هایی که به شبکه ارز رمزپایه متصل هستند همچنان معاملات جدید را معتبر تشخیص می‌دهند. با این حال، هر بلوکی که استخراج شود توسط قسمت‌های به روز شده نامعتبر شناخته می‌شود. سافت فورک برای پیشروی به بیشترین قدرت هش شبکه نیاز دارد. «BIP66» و «P2Sh» مثال‌هایی از سافت فورک هستند.
هارد فورک
هارد فورک ایجاد یک زنجیره جدید است که دارای رکوردهای (تاریخچه تراکنش‌ها) مشابه زنجیره اصلی است، اما تغییرات اساسی در پروتکل وجود دارد که باید توسط کل شبکه پذیرفته شود. هار دفورک مربوط به تغییرات نرم‌افزاری است که با نسخه‌های قدیمی سازگار نیست.
هارد فورک زمانی اتفاق می‌افتد که نسخه جدید بلاکچین پروتکل قبلی را قبول نمی‌کنند. افزودن قانون جدید به کد، باعث ایجاد هارد فورک می‌شود. هارد فورک شامل هر تغییر ناسازگار با گذشته، در رمز ارز است.
کامپیوترهایی که نرم افزار قدیمی را اجرا می‌کنند، هرگونه معامله جدید را نامعتبر می‌دانند. این بدان معنی است که برای استخراج زنجیره‌های جدید «معتبر»، این کامپیوترها باید بهروز شوند. در این فورک تمامی شرکت‌کنندگان باید نرم‌افزار خود را به‌روزرسانی کنند تا قادر باشند در تایید تراکنش‌ها و اعتبارسنجی آنها شرکت کنند. اگر تعداد زیادی از کاربران یک رمز ارز، تصمیم بگیرند که می‌خواهند به استفاده از قوانین قدیمی ادامه دهند، زنجیره تقسیم می‌شود و در نتیجه دو ارز جداگانه ایجاد خواهد شد.
یک هارد فورک به پشتیبانی اکثریت دارندگان رمز ارز مشخص شده نیاز دارد. برای استفاده از هارد فورک، تعداد کافی از کامپیوترها باید به جدیدترین نسخه نرم افزار پروتکل به روز شوند. رایانه‌های به روز شده به آنها این امکان را میدهد که از سکه و بلاکچین جدید استفاده کنند. اگر تعداد کافی از کاربران به روز نشوند، دیگر نمی‌توان یک نسخه جدید را که منجر به شکستن بلاکچین شود، از طریق به‌روزرسانی تولید کرد. بیت کوین کش و اتریوم کلاسیک مشهورترین نمونه‌های یک هاردفورک هستند.
هارد فورک‌ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:
هارد فورک برنامه‌ریزی شده
اگر ارتقاء بلاکچین مورد توافق و اجماع تعداد بالایی از ماینرها و اعضای مجموعه قرار بگیرد، هارد فورک برنامه‌ریزی شده رخ داده است. معمولا هارد فورک برنامه‌ریزی شده برای ارتقای شبکه رمز ارز مورد نظر لازم است و آپدیت‌ها و پیشرفت‌های جدیدی را به همراه دارد.
این دسته از هارد فورک‌ها معمولا مورد موافقت قرار می‌گیرند و در حالی که زنجیره جدید رشد می‌کند و کاربران از تغییرات جدید استقبال می‌کنند، زنجیره قبلی از بین می‌رود. یک نمونه اولیه از هارد فورک‌های برنامه‌ریزی شده، فورک در زنجیره مونرو (Monero) در سال ۲۰۱۷ است.
هارد فورک بحث برانگیز
همانطور که از اسم این دسته پیداست، این هارفورک‌ها باعث ایجاد جدال‌های شدیدی بین اعضا می‌شوند. این هارد فورک‌ها نیز شامل قابلیت‌هایی برای ارتقای سیستم هستند، ولی این قابلیت‌ها مورد توافق اکثریت اعضا جامعه نیست. به همین دلیل، این هارد فورک‌ها معمولا به ایجاد دو بلاک چین مجزا منجر می‌شوند که هر دو به شکل مستقل به فعالیت خود ادامه می‌دهند. معروف‌ترین و بحث برانگیزترین هارد فورکی که تا به حال صورت گرفته است، ایجاد شدن زنجیره بیت کوین کش (Bitcoin Cash) است که در سال ۲۰۱۷ انجام شد.
تفاوت هارد فورک و سافت فورک چیست؟
این فورک‌ها تقریبا یکسان هستند و هر دو از تغییرات مورد نیاز روی پلتفرم رمز ارز مورد نظر به وجود می‌آیند. در صورت استفاده از سافت فورک، بعد از به‌روزرسانی‌های لازم فقط یک بلاک چین معتبر باقی می‌ماند. اما در صورت استفاده از یک هارد فورک، بلاک چین‌های قدیمی و جدید هر دو در کنار هم وجود دارند.
در واقع هارد فورک دو زنجیره بلوک ایجاد می‌کند، اما استفاده از یک سافت فورک منجر به یک زنجیره بلوکی معتبر می‌شود. بین امنیت این دو انشعاب نیز تفاوت‌هایی است. به همین دلیل تقریبا همه کاربران و توسعه دهندگان طرفدار هارد فورک هستند.
در صورتی که تمایل دارید اطلاعات بیشتری درباره تفاوت هارد فورک و سافت فورک به دست آورید، مقاله «هارد فورک و سافت فورک» را مطالعه کنید.
دلایل معرفی فورک چیست؟
توسعه‌دهندگان دلایل زیادی برای ایجاد یک انشعاب از یک بلاکچین خاص دارند. اولین دلیل می‌تواند بهبود امنیت بلاکچین یا رفع اشکال‌های مربوط به آن باشد. دلیل دیگر می‌تواند انطباق و مقیاس‌پذیری نرم‌افزارهای قدیمی‌تر با نیاز فعلی باشد.
هارد فورک و سافت فورک پایه و اساس یکسانی دارند. به این معنا که بعد از تغییر پروتکل رمزارز موجود، یعنی نسخه قدیمی (به عنوان مثال بیت کوین) هنگام ساخت نسخه جدید (به عنوان مثال بیت کوین کش) در شبکه باقی می‌ماند.
در مورد سافت فورک، انشعاب مورد نظر فقط یک بلاکچین دارد، در واقع کل شبکه به روز می‌شود. در حالی که هارد فورک زنجیره بلوک قدیمی را کپی کرده و شبکه جدیدی ایجاد می‌کند، پس دو شبکه وجود دارد. اگرچه عمدتا به کاربران شبکه بستگی دارد که کدام بلاکچین محبوب‌تر خواهد بود.
فورک چگونه کار می‌کند؟
قبل از ایجاد هر نوع فورک اکثریت جامعه باید به توافق برسند. نتیجه یک به روزرسانی موفقیت آمیز این است که یک سکه جدید از بلاکچین، از بلوکی که در آن ارتقا یافته است، جدا شود. به عبارتی دو سکه جداگانه که از یک بلاکچین منشأ گرفته‌اند.
در مورد به روزرسانی‌هایی مانند SegWit (یک سافت فورک برای بهبود بیت کوین)، همه به صورت ایده‌آل پروتکل جدید را به روز می‌کنند. بنابراین فقط یک سکه وجود دارد که مورد پذیرش جامعه خواهد بود. در برخی هارد فورک‌ها هم مانند بیت کوین کش، دو سکه و بلاکچین مختلف به طور همزمان از فورک اجرا می‌شوند.
به طور کلی فورک‌ها به یکی از دو راه زیر منجر می‌شوند:
- یک بلاکچین مسلط می‌شود، در نتیجه بلاکچین دیگر ارزش پایینی در جامعه خواهد داشت و مورد پذیرش نخواهد بود.
- هر دو بلاکچین پذیرفته شده‌اند، به طوری‌که با هم به حیاتشان ادامه می‌دهند و به طور مستقل از یکدیگر کار می‌کنند. در این حالت هر دو سکه از ارزش یکسانی در جامعه برخوردار خواهند بود و هر دو مورد پذیرش هستند.
اثرات فورک چیست؟
فورک‌ها می‌توانند تاثیر منفی روی بازار ارز دیجیتال داشته باشند. هنگام ایجاد هر رمز ارز، چشم‌اندازهای رقابتی در آینده برایش متصور می‌شوند، که ایجاد انشعاب می‌تواند تاثیراتی روی این چشم‌انداز داشته باشد. به عنوان مثال هنوز هم بین افراد بزرگ جامعه ارز دیجیتال در مورد بیت کوین کش به عنوان انشعابی از بیت کوین، بحث و جدل‌های فراوانی هست. هنوز هم این فورک از بیت کوین مخالفان خود را دارد.
گاهی این اختلاف‌ها به قدری بالا می‌گیرند که مانع به وجود آمدن انشعاب مورد نظر می‌شوند. مثلا در سال 2017 فورک « SegWit 2.X» هرگز ایجاد نشد، زیرا کاربران در مورد آن به توافق نرسیدند.
آیا دیگر رمز ارزها، فورک بیت کوین هستند؟
بسیاری از ارزهای رمزپایه مبتنی بر کد منبع بیت کوین هستند، اما تاریخچه معاملات یکسانی با بیت کوین ندارند و از زنجیره بلوکی آن مشتق نشده‌اند. در برخی موارد، تنها شباهت اساس پروتکل است، اما سایر موارد توسط توسعه دهندگان به شکل قابل توجهی اصلاح شده است. نمونه این ارزهای رمزنگاری شده عبارتند از: Dash (DASH) ، Litecoin (LTC) یا Dogecoin (DOGE).
نتیجه‌گیری
در مقاله فورک چیست و با مفهوم فورک و انواع آن (هارد فورک و سافت فورک) آشنا شدیم. تغییرات در الگوی حاکم بر یک بلاکچین، جزئی از فرآیند رشد آن هستند، در واقع وجود این تغییرات برای غیر متمرکز ماندن بلاکچین ضروری است. در نهایت این فورک‌ها هستند که آینده یک بلاکچین را مشخص می‌کنند. فورک‌ها به طور پیوسته می‌توانند باعث از بین رفتن ایرادهای عملکردی و اضافه شدن قابلیت‌های جدید در بلاکچین شوند.
اگر تجربه خرید و معامله فورک‌های ارز دیجیتال خاصی را داشته‌اید، لطفا با تیم آکادمی کیوسک به اشتراک بگذارید.
